Thuốc Đông y - Cây trinh tên khác là cỏ thẹn, cỏ xấu hổ, cây mắc cỡ, hàm tu thảo (tên thuốc trong y học cổ truyền) là một cây nhỏ, mọc thành bụi lớn.
Cây trinh nữ tên khác là cỏ thẹn, cỏ xấu hổ, cây mắc cỡ, hàm tu thảo (tên thuốc trong đông Y ) là một cây nhỏ, mọc thành bụi lớn. Cây rất dễ nhận dạng là lá khi đụng phải sẽ cụp rủ xuống nên có tên gọi như trên. Bộ phận được dùng làm thuốc là rễ và cành lá. Rễ được đào quanh năm, xắt mỏng, đem phơi hoặc sấy khô. Cành lá thu hái vào mùa hạ, dùng tươi hay phơi khô đều được
Dược liệu có vị ngọt, hơi se, tính hơi hàn, có tác dụng trấn tĩnh, an thần, chống viêm, làm dịu đau, hạ áp, tiêu tích, lợi tiểu, được dùng trong những trường hợp sau:
Rễ cây trinh nữ có tác dụng Chữa đau lưng, đau nhức xương khớp, chân tay tê bại: rễ trinh nữ đã thái mỏng, tẩm rượu, sao cho thơm. Dùng khoảng20 – 30g đem sắc với 400ml nước còn 100ml, chia ra uống làm 2 lần trong ngày. Nếu dược liệu nhiều, có thể nấu thành cao lỏng, rồi pha rượu để dùng dần.có thể dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác theo công thức như
Bài 1: rễ trinh nữ, rễ bưởi bung, rễ cúc tần, mỗi thứ 20g; rễ đinh lăng, rễ cam thảo dây, mỗi thứ 10g. Sắc uống trong ngày, có thể ngâm rượu.
Bài 2: rễ trinh nữ, cả cây xoan leo (tầm phỏng), mỗi thứ 20g; rễ cỏ xước 15g; củ xả 10g. Tất cả sao vàng, sắc uống ngày một thang.
Bài 3: rễ trinh nữ, thân cây ớt lá to, thân cây bọt ếch, rễ khúc khắc, mỗi thứ 10g, rễ bạch đồng nữ, quả tơ hồng vàng, mỗi thứ 8g. Trộn lẫn nấu với 2 lần nước, sau đó cô lại thành cao lỏng. Chia ra Uống làm 2 lần trong ngày.
Bài 4: rễ trinh nữ 10g; lá cối xay, rau muống biển, lạc tiên, rễ cỏ xước, lá lốt, mỗi thứ 3g. Hãm với nước sôi hoặc sắc uống.
Bài 5: rễ trinh nữ, hy thiêm, gai tầm xoọng, dây đau xương, thiên niên kiện, thổ phục linh, tục đoạn, dây gắm, kê huyết đằng, mỗi thứ 12g. Sắc uống hoặc ngâm rượu uống.
Chữa khí hư: rễ trinh nữ hổ tươi giã, ép nước rồi uống 3 lần/ ngày. Mỗi lần 2 thìa canh trong một tuần.
Cành lá cây trinh nữ có tác dụng Chữa suy nhược thần kinh, mất ngủ, trằn trọc: cành trinh nữ hổ 15g, rửa sạch, cắt khúc ngắn sắc vàng, sắc với nước để uống. Dùng riêng hoặc phối hợp với cây nụ áo hoa tím 15g, chua me đất hoa vàng 30g, lạc tiên, mạch môn, thảo quyết minh, mỗi thứ khoảng 10g. Sắc để uống.
Có tác dụng điều trị tăng huyết áp: cành lá trinh nữ, trắc bách diệp, hoa đại, câu đằng, đỗ trọng, lá vông nem, hạt thảo quyết minh (sao), thân lá bạch hạc, mỗi loại dùng khoảng 8g, hà thủ ô đỏ, tang ký sinh mỗi loại dùng khoảng 6g, địa long dùng khoảng 4g. Sắc uống trong ngày. Ngoài ra có thể tán bột rây mịn, luyện với hồ làm viên, uống mỗi ngày 20 – 30g.
Cây trinh nữ tên khác là cỏ thẹn, cỏ xấu hổ, cây mắc cỡ, hàm tu thảo (tên thuốc trong đông Y ) là một cây nhỏ, mọc thành bụi lớn. Cây rất dễ nhận dạng là lá khi đụng phải sẽ cụp rủ xuống nên có tên gọi như trên. Bộ phận được dùng làm thuốc là rễ và cành lá. Rễ được đào quanh năm, xắt mỏng, đem phơi hoặc sấy khô. Cành lá thu hái vào mùa hạ, dùng tươi hay phơi khô đều được
Dược liệu có vị ngọt, hơi se, tính hơi hàn, có tác dụng trấn tĩnh, an thần, chống viêm, làm dịu đau, hạ áp, tiêu tích, lợi tiểu, được dùng trong những trường hợp sau:
Rễ cây trinh nữ có tác dụng Chữa đau lưng, đau nhức xương khớp, chân tay tê bại: rễ trinh nữ đã thái mỏng, tẩm rượu, sao cho thơm. Dùng khoảng20 – 30g đem sắc với 400ml nước còn 100ml, chia ra uống làm 2 lần trong ngày. Nếu dược liệu nhiều, có thể nấu thành cao lỏng, rồi pha rượu để dùng dần.có thể dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác theo công thức như
Bài 1: rễ trinh nữ, rễ bưởi bung, rễ cúc tần, mỗi thứ 20g; rễ đinh lăng, rễ cam thảo dây, mỗi thứ 10g. Sắc uống trong ngày, có thể ngâm rượu.
Bài 2: rễ trinh nữ, cả cây xoan leo (tầm phỏng), mỗi thứ 20g; rễ cỏ xước 15g; củ xả 10g. Tất cả sao vàng, sắc uống ngày một thang.
Bài 3: rễ trinh nữ, thân cây ớt lá to, thân cây bọt ếch, rễ khúc khắc, mỗi thứ 10g, rễ bạch đồng nữ, quả tơ hồng vàng, mỗi thứ 8g. Trộn lẫn nấu với 2 lần nước, sau đó cô lại thành cao lỏng. Chia ra Uống làm 2 lần trong ngày.
Bài 4: rễ trinh nữ 10g; lá cối xay, rau muống biển, lạc tiên, rễ cỏ xước, lá lốt, mỗi thứ 3g. Hãm với nước sôi hoặc sắc uống.
Bài 5: rễ trinh nữ, hy thiêm, gai tầm xoọng, dây đau xương, thiên niên kiện, thổ phục linh, tục đoạn, dây gắm, kê huyết đằng, mỗi thứ 12g. Sắc uống hoặc ngâm rượu uống.
Chữa khí hư: rễ trinh nữ hổ tươi giã, ép nước rồi uống 3 lần/ ngày. Mỗi lần 2 thìa canh trong một tuần.
Cành lá cây trinh nữ có tác dụng Chữa suy nhược thần kinh, mất ngủ, trằn trọc: cành trinh nữ hổ 15g, rửa sạch, cắt khúc ngắn sắc vàng, sắc với nước để uống. Dùng riêng hoặc phối hợp với cây nụ áo hoa tím 15g, chua me đất hoa vàng 30g, lạc tiên, mạch môn, thảo quyết minh, mỗi thứ khoảng 10g. Sắc để uống.
Có tác dụng điều trị tăng huyết áp: cành lá trinh nữ, trắc bách diệp, hoa đại, câu đằng, đỗ trọng, lá vông nem, hạt thảo quyết minh (sao), thân lá bạch hạc, mỗi loại dùng khoảng 8g, hà thủ ô đỏ, tang ký sinh mỗi loại dùng khoảng 6g, địa long dùng khoảng 4g. Sắc uống trong ngày. Ngoài ra có thể tán bột rây mịn, luyện với hồ làm viên, uống mỗi ngày 20 – 30g.