Những nhân tố khiến huyết áp thay đổi đột biến

Dưới ảnh hưởng của nhịp sinh học, mọi tiến trình thần kinh, nội tiết, biến dưỡng… không bao giờ vận hành theo kiểu một ngày như mọi ngày. Nếu nói riêng với hệ tim mạch, huyết áp không có trị số cố định nếu so sánh kết quả đo đạc vào buổi sáng với buổi chiều. Cũng chính vì thế mà người bệnh huyết áp khó tránh những thời điểm nhạy cảm khiến bệnh có thể trở thành nghiêm trọng.

Tăng huyết áp vì ăn trưa quá nhanh

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy tai biến mạch máu não dễ xảy ra “đúng giờ ngọ”. Không có gì khó hiểu vì:

- Huyết áp có khuynh hướng nhích lên trong khoảng từ 11g - 13g. Tình trạng này càng rõ nét hơn nữa dưới ảnh hưởng của trời nắng gắt. Khi ghi nhận nhiệt độ cao của môi trường bên ngoài, cơ thể phản ứng bằng cách trương (giãn) mạch ngoài da đồng thời đổ mồ hôi để thoát nhiệt bên trong cơ thể. Vì phản ứng giãn mạch ngoài da kéo dài quá lâu nên lượng máu ra da càng lúc càng nhiều. Hậu quả là nhiều nơi khác khó tránh thiếu máu, nghĩa là sớm muộn cũng kéo theo thiếu dưỡng khí. Nếu xảy ra ở thành tim, ở não bộ thì nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.


- Bên cạnh đó, không thiếu người có chế độ dinh dưỡng đúng nhưng vẫn bị tăng mỡ trong máu. Đã vậy lại là loại chất béo gây xơ vữa mạch máu như triglyceride! Nhiều người đã được điều trị bằng thuốc đặc hiệu nhưng hiệu quả không như mong muốn. Cũng may là thầy thuốc đã phát hiện nguyên nhân gắn liền với nếp sinh hoạt. Đó là vì bữa cơm trưa ăn quá nhanh khiến giờ ăn biến thành stress và dẫn đến phản ứng của tuyến thượng thận gây rối loạn biến dưỡng chất béo. Nên thêm 10 phút cho bữa cơm trưa tăng phần thư giãn để phòng bệnh.

Máu quá đậm đặc vì thiếu giấc ngủ trưa

Mạch máu không vô cớ bỗng tắc nghẽn làm chi rồi sinh tai biến mạch máu não, rồi gây hoại tử cục bộ trên thành tim đến độ nhồi máu cơ tim.

Đáng tiếc, vì bên cạnh việc dùng thuốc còn có cách khác đơn giản hơn nhiều để “hoạt huyết” mà khỏi lo phản ứng phụ. Thầy thuốc đã biết từ lâu về công năng đa dạng của giấc ngủ trưa, từ tác dụng thư giãn bước qua khả năng tổng hợp kháng thể, đến độ đặt tên là giấc ngủ năng lực (power sleep). Chẳng những thế, các nhà nghiên cứu cũng đã chứng minh là máu có độ loãng lý tưởng sau giấc ngủ trưa.

Điểm lợi của giấc ngủ trưa là không cần nhiều, thường không hơn 30 phút đã đủ để có tác dụng như mong muốn. Nhưng nếu thuốc nào cũng có tác dụng phụ thì ngủ trưa cũng thế. Đừng ngủ trưa trễ hơn 15 giờ vì khi đó giấc ngủ trưa chính là lý do dẫn đến rối loạn nhịp sinh học khiến gia chủ khó ngủ về đêm.

Đừng quên nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não vẫn trước sau là lý do khiến bệnh tim mạch đứng đầu trên bảng tỷ lệ tử vong. Đáng nói là phía sau hai căn bệnh đó hầu như bao giờ cũng có bàn tay phá hoại ngấm ngầm của bệnh tăng huyết áp.

BS. Lương Lễ Hoàng (Trung tâm Điều trị ôxy cao áp - TP.HCM)