Thuốc Đông y - Cây sen không chỉ là loài hoa đẹp mà còn được biết đến như một loại dược liệu ứng dụng trong nhiều bài thuốc y học cổ truyền. Sau đây là công dụng của lá sen và ngó sen.
Nhiều bộ phận của cây sen được dùng để chế biến các món ăn hàng ngày và có thể làm thuốc được nhiều người biết đến như hạt sen, tâm sen, tua nhị sen. Tuy nhiên lá sen và ngó sen có công dụng phòng và trị bệnh như thế nào thì không nhiều người biết đến.
Công dụng phòng và trị bệnh của lá sen và ngó sen
Công dụng của lá sen: Theo các thầy thuốc Đông Y, trong lá sen có chứa thành phần alkaloid, các axit hữu cơ, tanin, vitamin C. Theo Đông Y, lá sen có vị đắng, tính bình, vào can tỳ vị, có công dụng hạ huyết áp, an thần, thanh thử, lợi thấp, tán ứ, chỉ huyết.
Mầm ngó sen (ngẫu tiết): trong thành phần của mầm ngó sen có chứa tinh bột, asparagin, arginin, trigonellin, tyrosinglucose; các vitamin: C, A, B, PP và ít tanin. Theo Thông tin thuốc Việt, ngó sen có vị ngọt chát, tính bình, vào kinh can tâm vị, có công dụng thu liễm cầm máu, tráng dương, an thần.
Các món ăn bài thuốc Y học cổ truyền có chứa ngó sen.
Bài thuốc 1. Ngó sen hầm đại táo, nguyên liệu cần chuẩn bị gồm có: ngó sen 150g, đại táo 250g. Cách thực hiện như sau: Ngó sen rửa sạch, cắt đoạn, đại táo thái thành 2 – 4 lát. Sau đó cho tất cả các vị thuốc vào nồi, đổ nước vừa đủ nấu nhừ, gạn lấy nước uống. Bài thuốc Đông Y này có thể sử dụng cho người bị ban xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng do giảm tiểu cầu, ngoài ra còn có tác dụng khai vị trợ tiêu hóa mang lại hiệu quả rất tốt.
Bài thuốc 2. ngó sen hầm, nguyên liệu cần chuẩn bị gồm có: ngó sen 150 – 200g hầm nhừ ăn. Món ăn bài thuốc này có công dụng bổ ngũ tạng, thực nhiệt hạ tiêu, tốt cho người bệnh đau mắt đỏ (viêm kết mạc).
Bài thuốc 3. Nước ép ngó sen sinh địa củ cải, nguyên liệu cần chuẩn bị gồm có các vị thuốc sau: ngó sen 30g, sinh địa 30g, củ cải 30g. Cả 3 thứ xay, ép, lọc lấy nước. Mỗi lần 1 chén (khoảng 100ml), uống với mật ong hoặc nước đường nóng. Bài thuốc này có thể sử dụng tốt cho người tiểu dắt, buốt mang lại hiệu quả tốt.
Bài thuốc 4. Ngó sen hầm đậu xanh, các nguyên liệu cần chuẩn bị gồm có: ngó sen cả đọt 50 – 100g, đậu xanh xay 50 – 100g. Ngó sen rửa sạch, cắt đoạn, cho cùng đậu xanh vào xoong nước, nấu chín ăn. Món ăn bài thuốc này có tác dụng thanh nhiệt tiêu viêm, tốt cho người đau mắt đỏ (viêm kết mạc).
Bài thuốc 5. Nước ép ngó sen gừng tươi (Khương ngẫu ẩm): ngó sen tươi 30 – 50g, gừng tươi 5 – 8g, ép vắt lấy nước trộn đều, chia 3 lần uống trong ngày. Bài thuốc này có thể dùng cho người nôn thổ dai dẳng, khát nước.
Bài thuốc 6. Nước ép ngó sen hòa mật, nguyên liệu chuẩn bị gồm: ngó sen tươi 100g, nước mía 50ml. Cách thực hiện như sau: Ngó sen ép lấy nước, hòa với nước mía, chia 2 lần uống trong ngày. Bài thuốc này dùng khi bị cảm cúm, trúng nóng, trúng nắng hoặc khô hanh gây kích ứng, vật vã, sốt, khát nước.
Các bài thuốc Y học cổ truyền có lá sen
Dược sĩ tư vấn một số bài thuốc y học cổ truyền trị bệnh có chứa thành phần lá sen như sau:
Bài thuốc 1. Chữa bệnh béo phì (kinh nghiệm dân gian), nguyên liệu chuẩn bị gồm: lá sen tươi hoặc khô 1 lá, thái ngắn, hãm hoặc đun với 400 – 500ml nước trong 10 – 20 phút; mỗi sáng uống 1 ấm.
Bài thuốc 2. Trị thổ huyết do táo nhiệt:
Nguyên liệu chuẩn bị gồm: lá sen tươi 80g, trắc bách diệp tươi 20g, lá ngải tươi 24g, sinh địa 40g. Hãm các vị thuốc trên hoặc sắc nước uống.
Bài thuốc 3. Trị thổ tả do trúng thử:
Nguyên liệu cần có gồm: lá sen tươi 20g giã nhỏ, thêm 1 chén nước nguội ép lấy nước, uống.
Bài thuốc 4. Chữa viêm ruột, chảy máu dạ dày và các chứng chảy máu khác: ngày dùng 5 – 12g.
Bài thuốc 5. Chữa say nắng kèm theo bụng phiền, miệng khát, họng khô, tiểu ít mà đỏ:
Nguyên liệu gồm: lá sen tươi 40g, rễ sậy tươi 40g, hoa bạch biển đậu 10g. Sắc các vị thuốc này và lấy nước uống.
Bài thuốc 6. Trị nôn ra máu:
Bạn lấy ngó sen 20g, cuống sen 12g; sắc lấy nước uống.
Bài thuốc 7. Trị tiểu dắt, ra máu:
Nguyên liệu gồm: ngó sen tươi 40g, huyết dư thán 10g; sắc uống.
Bài thuốc 8. Trị lao phổi ho ra máu hoặc nôn ra máu:
Nguyên liệu chuẩn bị gồm: ngó sen 20g, cỏ nhọ nồi 20g, bạch cập 16g, trắc bách diệp tươi 16g; phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ thấp, nghiền bột mịn, thêm nước làm hoàn, mỗi hoàn 10g; ngày uống 3 viên với nước sôi để nguội.
Công dụng của lá sen và ngó sen trong Y học cổ truyền
Nhiều bộ phận của cây sen được dùng để chế biến các món ăn hàng ngày và có thể làm thuốc được nhiều người biết đến như hạt sen, tâm sen, tua nhị sen. Tuy nhiên lá sen và ngó sen có công dụng phòng và trị bệnh như thế nào thì không nhiều người biết đến.
Công dụng phòng và trị bệnh của lá sen và ngó sen
Công dụng của lá sen: Theo các thầy thuốc Đông Y, trong lá sen có chứa thành phần alkaloid, các axit hữu cơ, tanin, vitamin C. Theo Đông Y, lá sen có vị đắng, tính bình, vào can tỳ vị, có công dụng hạ huyết áp, an thần, thanh thử, lợi thấp, tán ứ, chỉ huyết.
Mầm ngó sen (ngẫu tiết): trong thành phần của mầm ngó sen có chứa tinh bột, asparagin, arginin, trigonellin, tyrosinglucose; các vitamin: C, A, B, PP và ít tanin. Theo Thông tin thuốc Việt, ngó sen có vị ngọt chát, tính bình, vào kinh can tâm vị, có công dụng thu liễm cầm máu, tráng dương, an thần.
Các món ăn bài thuốc Y học cổ truyền có chứa ngó sen.
Bài thuốc 1. Ngó sen hầm đại táo, nguyên liệu cần chuẩn bị gồm có: ngó sen 150g, đại táo 250g. Cách thực hiện như sau: Ngó sen rửa sạch, cắt đoạn, đại táo thái thành 2 – 4 lát. Sau đó cho tất cả các vị thuốc vào nồi, đổ nước vừa đủ nấu nhừ, gạn lấy nước uống. Bài thuốc Đông Y này có thể sử dụng cho người bị ban xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng do giảm tiểu cầu, ngoài ra còn có tác dụng khai vị trợ tiêu hóa mang lại hiệu quả rất tốt.
Bài thuốc 2. ngó sen hầm, nguyên liệu cần chuẩn bị gồm có: ngó sen 150 – 200g hầm nhừ ăn. Món ăn bài thuốc này có công dụng bổ ngũ tạng, thực nhiệt hạ tiêu, tốt cho người bệnh đau mắt đỏ (viêm kết mạc).
Bài thuốc 3. Nước ép ngó sen sinh địa củ cải, nguyên liệu cần chuẩn bị gồm có các vị thuốc sau: ngó sen 30g, sinh địa 30g, củ cải 30g. Cả 3 thứ xay, ép, lọc lấy nước. Mỗi lần 1 chén (khoảng 100ml), uống với mật ong hoặc nước đường nóng. Bài thuốc này có thể sử dụng tốt cho người tiểu dắt, buốt mang lại hiệu quả tốt.
Bài thuốc 4. Ngó sen hầm đậu xanh, các nguyên liệu cần chuẩn bị gồm có: ngó sen cả đọt 50 – 100g, đậu xanh xay 50 – 100g. Ngó sen rửa sạch, cắt đoạn, cho cùng đậu xanh vào xoong nước, nấu chín ăn. Món ăn bài thuốc này có tác dụng thanh nhiệt tiêu viêm, tốt cho người đau mắt đỏ (viêm kết mạc).
Bài thuốc 5. Nước ép ngó sen gừng tươi (Khương ngẫu ẩm): ngó sen tươi 30 – 50g, gừng tươi 5 – 8g, ép vắt lấy nước trộn đều, chia 3 lần uống trong ngày. Bài thuốc này có thể dùng cho người nôn thổ dai dẳng, khát nước.
Bài thuốc 6. Nước ép ngó sen hòa mật, nguyên liệu chuẩn bị gồm: ngó sen tươi 100g, nước mía 50ml. Cách thực hiện như sau: Ngó sen ép lấy nước, hòa với nước mía, chia 2 lần uống trong ngày. Bài thuốc này dùng khi bị cảm cúm, trúng nóng, trúng nắng hoặc khô hanh gây kích ứng, vật vã, sốt, khát nước.
Ngó sen, lá sen được dùng trong các bài thuốc Đông Y
Các bài thuốc Y học cổ truyền có lá sen
Dược sĩ tư vấn một số bài thuốc y học cổ truyền trị bệnh có chứa thành phần lá sen như sau:
Bài thuốc 1. Chữa bệnh béo phì (kinh nghiệm dân gian), nguyên liệu chuẩn bị gồm: lá sen tươi hoặc khô 1 lá, thái ngắn, hãm hoặc đun với 400 – 500ml nước trong 10 – 20 phút; mỗi sáng uống 1 ấm.
Bài thuốc 2. Trị thổ huyết do táo nhiệt:
Nguyên liệu chuẩn bị gồm: lá sen tươi 80g, trắc bách diệp tươi 20g, lá ngải tươi 24g, sinh địa 40g. Hãm các vị thuốc trên hoặc sắc nước uống.
Bài thuốc 3. Trị thổ tả do trúng thử:
Nguyên liệu cần có gồm: lá sen tươi 20g giã nhỏ, thêm 1 chén nước nguội ép lấy nước, uống.
Bài thuốc 4. Chữa viêm ruột, chảy máu dạ dày và các chứng chảy máu khác: ngày dùng 5 – 12g.
Bài thuốc 5. Chữa say nắng kèm theo bụng phiền, miệng khát, họng khô, tiểu ít mà đỏ:
Nguyên liệu gồm: lá sen tươi 40g, rễ sậy tươi 40g, hoa bạch biển đậu 10g. Sắc các vị thuốc này và lấy nước uống.
Bài thuốc 6. Trị nôn ra máu:
Bạn lấy ngó sen 20g, cuống sen 12g; sắc lấy nước uống.
Bài thuốc 7. Trị tiểu dắt, ra máu:
Nguyên liệu gồm: ngó sen tươi 40g, huyết dư thán 10g; sắc uống.
Bài thuốc 8. Trị lao phổi ho ra máu hoặc nôn ra máu:
Nguyên liệu chuẩn bị gồm: ngó sen 20g, cỏ nhọ nồi 20g, bạch cập 16g, trắc bách diệp tươi 16g; phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ thấp, nghiền bột mịn, thêm nước làm hoàn, mỗi hoàn 10g; ngày uống 3 viên với nước sôi để nguội.
Nguồn: Sức khỏe đời sống.
Thuocviet.edu.vn tổng hợp.
Thuocviet.edu.vn tổng hợp.