Thuốc Đông y - Cỏ xước là một vị thuốc có vị đắng chua tính bình có tác dụng với can và thận. Cỏ xước là một vị thuốc quen thuộc nhưng vẫn cần được sử dụng theo đúng quy trình và hướng dẫn.
Hình ảnh cây cỏ xước
Tổng quan về vị thuốc cỏ xước
Hình dạng bên ngoài của cỏ xước
Cỏ xước hoặc còn gọi là hoài cỏ xước, cỏ xước. Hình dạng bên ngoài cỏ xước là loại vị thuốc thảo cao khoảng 1m. Vị thuốc cỏ xước mọc hoang khắp nơi trên một số bãi cỏ, ven đường đi, bờ bụi… Củ của cây cỏ xước, rễ hình trụ, dài 20 tới 30cm, đường kính 0,5 tới 1,0cm. Rễ vị thuốc cỏ xước bé và cong queo chúng nhỏ dần từ cổ rễ đến chóp rễ. Lá mọc đối, mép lượn sóng. Hoa nhiều và mọc thành từng bông dài 20 tới 30cm ở ngọn vị thuốc.. Hạt cỏ xước có hình trứng dài. Quả nan có lá bắc ở tại chỗ thành gai và đầu trên mang vết tích của gốc thân, đầu dưới thuôn nhỏ. Mặt ngoài có màu vàng nâu, có nhiều nếp nhăn dọc nhỏ và vết tích của các nhánh rễ con.
Bộ phận sử dụng của cây cỏ xước
Theo các Dược sĩ Cao đẳng Dược tại Trường CĐ Y Dược Pasteur thì bộ phận sử dụng giúp thuốc lá rễ. Rễ vị thuốc cỏ xước thường được thu hái vào mùa đông thời điểm thân lá đã khô héo. Khi tiến hành đào vị thuốc cỏ xước lên lấy rễ có thể cắt bỏ phần trên cổ rễ và rễ con sau đó đem rửa sạch đất cát và hãy phơi rồi bó thành từng bó nhỏ, tiếp tục phơi khô cho tới khi da nhăn nheo, đem lăn, xông sinh vài lần và đem phơi khô. Thành phẩm thu được là cỏ xước có mùi đặc biệt, vị hơi ngọt, màu vàng tro.
Cách sử dụng cây cỏ xước trị bệnh
Theo Y học cổ truyền thì vị thuốc cỏ xước có tính bình tác động hiệu quả nhất ở 2 kinh can và thận.
Cỏ xước sử dụng sống: Rửa sạch cỏ xước , để ráo nước thái mỏng cỏ xước 1 tới 2mm đem đi sấy khô, có công dụng tán ứ, lợi thấp, trị tiểu tiện sẻn, cổ họng sưng đau, hoạt huyết, chấn thương, khó đẻ và ứ máu bầm tím.
Cỏ xước sử dụng chín: Sấy khô cỏ xước, tẩm rượu hoặc tẩm muối cỏ xước tùy từng trường hợp bệnh lý mà vị thuốc có công dụng bổ can và ích khí, trị tê thấp, đau mình mẩy, đau lưng, chân tay co quắp và cường gân cốt.
Liều sử dụng:
Liều sử dụng thuốc Đông Y cỏ xước hàng ngày người bệnh dùng từ 6 tới 12g dưới dạng thuốc ngâm rượu hoặc thuốc sắc để sử dụng.
Vì thế, Vị thuốc cỏ xước được sử dụng ở dạng thuốc ngâm rượu hoặc thuốc sắc.
Rễ cây cỏ xước được sơ chế
Vị thuốc cỏ xước có công dụng trị bệnh gì?
Trong y học cổ truyền, cỏ xước có công dụng bổ can thận cũng như hoạt huyết, điều kinh, trừ ứ cùng đó là giúp mạnh gân cơ, kích thích tiểu tiện. Dược liệu này dùng trong y học cổ truyền đông y để hỗ trợ điều trị bệnh đau bụng kinh hay bế kinh hay bí tiểu phong hàn tê thấp và đau lưng hoặc chân tay tê mỏi.
Theo một số nghiên cứu đã chỉ ra một số công dụng thường gặp của cỏ xước trên một số loại động vật như là:
Tổng quan về vị thuốc cỏ xước
Hình dạng bên ngoài của cỏ xước
Cỏ xước hoặc còn gọi là hoài cỏ xước, cỏ xước. Hình dạng bên ngoài cỏ xước là loại vị thuốc thảo cao khoảng 1m. Vị thuốc cỏ xước mọc hoang khắp nơi trên một số bãi cỏ, ven đường đi, bờ bụi… Củ của cây cỏ xước, rễ hình trụ, dài 20 tới 30cm, đường kính 0,5 tới 1,0cm. Rễ vị thuốc cỏ xước bé và cong queo chúng nhỏ dần từ cổ rễ đến chóp rễ. Lá mọc đối, mép lượn sóng. Hoa nhiều và mọc thành từng bông dài 20 tới 30cm ở ngọn vị thuốc.. Hạt cỏ xước có hình trứng dài. Quả nan có lá bắc ở tại chỗ thành gai và đầu trên mang vết tích của gốc thân, đầu dưới thuôn nhỏ. Mặt ngoài có màu vàng nâu, có nhiều nếp nhăn dọc nhỏ và vết tích của các nhánh rễ con.
Bộ phận sử dụng của cây cỏ xước
Theo các Dược sĩ Cao đẳng Dược tại Trường CĐ Y Dược Pasteur thì bộ phận sử dụng giúp thuốc lá rễ. Rễ vị thuốc cỏ xước thường được thu hái vào mùa đông thời điểm thân lá đã khô héo. Khi tiến hành đào vị thuốc cỏ xước lên lấy rễ có thể cắt bỏ phần trên cổ rễ và rễ con sau đó đem rửa sạch đất cát và hãy phơi rồi bó thành từng bó nhỏ, tiếp tục phơi khô cho tới khi da nhăn nheo, đem lăn, xông sinh vài lần và đem phơi khô. Thành phẩm thu được là cỏ xước có mùi đặc biệt, vị hơi ngọt, màu vàng tro.
Cách sử dụng cây cỏ xước trị bệnh
Theo Y học cổ truyền thì vị thuốc cỏ xước có tính bình tác động hiệu quả nhất ở 2 kinh can và thận.
Cỏ xước sử dụng sống: Rửa sạch cỏ xước , để ráo nước thái mỏng cỏ xước 1 tới 2mm đem đi sấy khô, có công dụng tán ứ, lợi thấp, trị tiểu tiện sẻn, cổ họng sưng đau, hoạt huyết, chấn thương, khó đẻ và ứ máu bầm tím.
Cỏ xước sử dụng chín: Sấy khô cỏ xước, tẩm rượu hoặc tẩm muối cỏ xước tùy từng trường hợp bệnh lý mà vị thuốc có công dụng bổ can và ích khí, trị tê thấp, đau mình mẩy, đau lưng, chân tay co quắp và cường gân cốt.
Liều sử dụng:
Liều sử dụng thuốc Đông Y cỏ xước hàng ngày người bệnh dùng từ 6 tới 12g dưới dạng thuốc ngâm rượu hoặc thuốc sắc để sử dụng.
Vì thế, Vị thuốc cỏ xước được sử dụng ở dạng thuốc ngâm rượu hoặc thuốc sắc.
Rễ cây cỏ xước được sơ chế
Vị thuốc cỏ xước có công dụng trị bệnh gì?
Trong y học cổ truyền, cỏ xước có công dụng bổ can thận cũng như hoạt huyết, điều kinh, trừ ứ cùng đó là giúp mạnh gân cơ, kích thích tiểu tiện. Dược liệu này dùng trong y học cổ truyền đông y để hỗ trợ điều trị bệnh đau bụng kinh hay bế kinh hay bí tiểu phong hàn tê thấp và đau lưng hoặc chân tay tê mỏi.
Theo một số nghiên cứu đã chỉ ra một số công dụng thường gặp của cỏ xước trên một số loại động vật như là:
- Giảm sức căng ở tử cung của loài chuột bạch.
- Giúp tăng co bóp tử cung trên loài thỏ, mèo có chửa.
- Ở chó, cao lỏng cỏ xước lúc đầu giúp co bóp tử cung, sau thì lại giúp xoa dịu.
- Hạ huyết áp động mạch ở động vật đã được gây mê .
- Giúp tim ếch co bóp yếu.
- Ức chế khả năng co bóp ở khúc tá tràng.
Nguồn https://thuocviet.edu.vn/ tổng hợp