Ăn chay đang trở thành một trào lưu trên thế giới. Càng ngày người ta càng tìm đến phương pháp này nhiều, nhất là nữ giới.
Và cũng không thể phủ nhận được tác dụng của ăn chay với sức khỏe và nhan sắc. Thế nhưng, không có nghĩa phải “nghiến răng” bỏ qua tất cả “của ngon vật lạ” chỉ vì ăn chay.
Thông thường, chúng ta hay hiểu ăn chay là chế độ ăn uống không có đạm động vật, nhưng với người phương Tây, có đến 3 nhóm ăn chay. Nhóm thứ nhất là ovo-lacto gồm rau, đậu, hạt, trứng và bơ sữa. Nhóm thứ hai là lacto cũng có chế độ ăn uống như nhóm ovo-lacto, nhưng không ăn trứng. Nhóm thứ ba là vegan, hoàn toàn không ăn đạm động vật.
Như vậy, lối thoát cho ăn chay trường đã mở ra. Thay vì, sáng trưa chiều tối chỉ rau với đậu, bạn có thể chọn phương pháp ăn chay có trứng và sữa.
Nhưng, lựa chọn cực đoan đó chưa chắc đã thuộc về số đông. Đại đa số chúng ta thường chỉ ăn chay theo định kỳ. Tức là mỗi tháng đôi lần, hoặc tích cực hơn mỗi tuần đôi lần. Người nghiệp dư thì tạm hài lòng với một thực đơn “thỉnh thoảng thanh đạm”, trong khi người chuyên nghiệp cho rằng như vậy là không triệt để.
Ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng là: Bạn chỉ nên ăn chay trường trong những trường hợp cần ăn kiêng thực sự.
Ví dụ như:
Để giảm cân, theo nhiều nghiên cứu mới đây việc ăn chay có tác dụng giảm cân hiệu quả hơn ăn kiêng. Bởi vì những người ăn chay trường thường có quá trình đốt cháy calorie gia tăng sau mỗi bữa ăn so với những người ăn mặn. Điều này có nghĩa là thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật có tác dụng như nguồn cung cấp nguyên liệu cho cơ thể, trái ngược hoàn toàn với việc được tích trữ của chất béo.
Theo nghiên cứu này, những người ăn chay trường có dáng người gọn hơn những người ăn thịt, và họ được xếp vào nhóm những người ít nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao và những bệnh do tăng trọng và béo phì.
Không phải cứ chay trường là tốt
Cơ thể người trưởng thành cần tới 20 loại acid amin. Trong đó có 9 loại thiết yếu mà cơ thể không sản xuất được mà phải lấy qua thức ăn! Thực tế, chất đạm động vật có đầy đủ cả 20 acid amin còn đạm thực vật thì lại thiếu một vài acid amin thiết yếu. Ví dụ như:
Canxi: Phần lớn canxi có trong các sản phẩm sữa, cá, xương động vật nhưng các thực phẩm này lại “chống chỉ định” trong khẩu phần ăn chay. Phụ nữ, nhất là lứa tuổi ngoài 30 phải đối mặt với nguy cơ loãng xương rất lớn. Do đó, bạn tự cân nhắc xem có nên ăn chay trường hay là thỉnh thoảng vẫn phải ăn mặn.
Sắt: Tình trạng thiếu sắt sẽ gây thiếu hồng cầu làm chị em dễ bị chóng mặt, xanh xao, yếu ớt, tóm lại là trông rất thiếu sức sống. Trong khi thực phẩm từ thực vật có rất ít chất sắt lại khó hấp thụ!
Vitamin B12: Nếu thiếu B12 sẽ rối loạn sản xuất máu ở tủy xương, dẫn đến thiếu máu nguyên bào do hồng cầu không trưởng thành được. Người bệnh xanh xao, dễ mệt yếu, ăn mất ngon, hay hồi hộp “đánh trống ngực”, đau đầu, khó thở… Ngoài ra, còn có các biểu hiện về thần kinh như dị cảm (cảm giác tê dần, buồn buồn như kiến bò), giảm cảm giác vị thế (chứng thất điều, đi đứng xiêu vẹo), khả năng trí óc giảm, hạ huyết áp tư thế đứng… Trong khi B12 chỉ có nhiều trong thịt, cá, trứng, sữa, toàn là thứ trong “sổ đen” của dân ăn chay.
Chưa hết, theo những nghiên cứu gần đây, việc ăn chay trường cũng có thể dẫn đến bệnh tật.
Hai trong số những loại bệnh có thể uy hiếp phụ nữ nhiều nhất là:
1. Vô sinh: Nhiều nghiên cứu cho thấy ăn nhiều đậu tương (món ăn chính của người ăn kiêng bởi vì nó cung cấp protein) có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ.
Hợp chất genistein trong đỗ tương sẽ ngăn cản không cho tinh trùng bơi đến trứng, do đó phụ nữ nên hạn chế ăn đỗ tương khoảng 1 tháng trong giai đoạn muốn thụ thai.
2. Trầm cảm: Một trong những loại vitamin mà người ăn chay thường thiếu nhất là vitamin B12. Vitamin B12 được biết đến là một chất thiết yếu cho sự phát triển của các tế bào và sự vận hành của hệ thần kinh.
Thiếu vitamin B12 có thể gây ra các rối loạn thần kinh, bao gồm sự thất thường của cảm xúc và trầm cảm.
Vậy nên ăn chay thế nào?
Thật ra, đối với phụ nữ “đang xoan” thì việc ăn chay trường là không cần thiết. Nếu chị em nào cảm thấy hơi thừa cân và cần “refresh” lại bộ tiêu hóa của mình thì cũng chỉ nên ăn chay 2-3 lần trong tuần là đủ! Như vậy, bộ máy tiêu hóa sẽ được “vệ sinh sạch sẽ” và giảm cân nữa.
Đối với nhóm phụ nữ có thai hoặc cho con bú, người gầy yếu, suy dinh dưỡng, thiếu máu thì tuyệt đối không nên ăn chay. Đối với những người bắt buộc hoặc thích ăn thì phải thay đổi thực đơn thường xuyên để bổ sung đủ chất!
Người bị loãng xương hoặc có nguy cơ bị loãng xương nhất là phụ nữ khi ăn chay chớ đừng quên những ngày ăn mặn để bổ sung một số thực phẩm từ động vật như thịt bò, đồ hải sản để cung cấp nguồn canxi.
Tốt nhất, hãy ăn mặn vừa phải. Chỉ ăn no 80% chứ không nên ăn quá no nê. Tập luyện hằng ngày và dùng nhiều thời gian hít thở không khí trong lành.
AloBacsi.
Và cũng không thể phủ nhận được tác dụng của ăn chay với sức khỏe và nhan sắc. Thế nhưng, không có nghĩa phải “nghiến răng” bỏ qua tất cả “của ngon vật lạ” chỉ vì ăn chay.
Thông thường, chúng ta hay hiểu ăn chay là chế độ ăn uống không có đạm động vật, nhưng với người phương Tây, có đến 3 nhóm ăn chay. Nhóm thứ nhất là ovo-lacto gồm rau, đậu, hạt, trứng và bơ sữa. Nhóm thứ hai là lacto cũng có chế độ ăn uống như nhóm ovo-lacto, nhưng không ăn trứng. Nhóm thứ ba là vegan, hoàn toàn không ăn đạm động vật.
Như vậy, lối thoát cho ăn chay trường đã mở ra. Thay vì, sáng trưa chiều tối chỉ rau với đậu, bạn có thể chọn phương pháp ăn chay có trứng và sữa.
Nhưng, lựa chọn cực đoan đó chưa chắc đã thuộc về số đông. Đại đa số chúng ta thường chỉ ăn chay theo định kỳ. Tức là mỗi tháng đôi lần, hoặc tích cực hơn mỗi tuần đôi lần. Người nghiệp dư thì tạm hài lòng với một thực đơn “thỉnh thoảng thanh đạm”, trong khi người chuyên nghiệp cho rằng như vậy là không triệt để.
Ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng là: Bạn chỉ nên ăn chay trường trong những trường hợp cần ăn kiêng thực sự.
Ví dụ như:
Để giảm cân, theo nhiều nghiên cứu mới đây việc ăn chay có tác dụng giảm cân hiệu quả hơn ăn kiêng. Bởi vì những người ăn chay trường thường có quá trình đốt cháy calorie gia tăng sau mỗi bữa ăn so với những người ăn mặn. Điều này có nghĩa là thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật có tác dụng như nguồn cung cấp nguyên liệu cho cơ thể, trái ngược hoàn toàn với việc được tích trữ của chất béo.
Theo nghiên cứu này, những người ăn chay trường có dáng người gọn hơn những người ăn thịt, và họ được xếp vào nhóm những người ít nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao và những bệnh do tăng trọng và béo phì.
Không phải cứ chay trường là tốt
Cơ thể người trưởng thành cần tới 20 loại acid amin. Trong đó có 9 loại thiết yếu mà cơ thể không sản xuất được mà phải lấy qua thức ăn! Thực tế, chất đạm động vật có đầy đủ cả 20 acid amin còn đạm thực vật thì lại thiếu một vài acid amin thiết yếu. Ví dụ như:
Canxi: Phần lớn canxi có trong các sản phẩm sữa, cá, xương động vật nhưng các thực phẩm này lại “chống chỉ định” trong khẩu phần ăn chay. Phụ nữ, nhất là lứa tuổi ngoài 30 phải đối mặt với nguy cơ loãng xương rất lớn. Do đó, bạn tự cân nhắc xem có nên ăn chay trường hay là thỉnh thoảng vẫn phải ăn mặn.
Sắt: Tình trạng thiếu sắt sẽ gây thiếu hồng cầu làm chị em dễ bị chóng mặt, xanh xao, yếu ớt, tóm lại là trông rất thiếu sức sống. Trong khi thực phẩm từ thực vật có rất ít chất sắt lại khó hấp thụ!
Vitamin B12: Nếu thiếu B12 sẽ rối loạn sản xuất máu ở tủy xương, dẫn đến thiếu máu nguyên bào do hồng cầu không trưởng thành được. Người bệnh xanh xao, dễ mệt yếu, ăn mất ngon, hay hồi hộp “đánh trống ngực”, đau đầu, khó thở… Ngoài ra, còn có các biểu hiện về thần kinh như dị cảm (cảm giác tê dần, buồn buồn như kiến bò), giảm cảm giác vị thế (chứng thất điều, đi đứng xiêu vẹo), khả năng trí óc giảm, hạ huyết áp tư thế đứng… Trong khi B12 chỉ có nhiều trong thịt, cá, trứng, sữa, toàn là thứ trong “sổ đen” của dân ăn chay.
Chưa hết, theo những nghiên cứu gần đây, việc ăn chay trường cũng có thể dẫn đến bệnh tật.
Hai trong số những loại bệnh có thể uy hiếp phụ nữ nhiều nhất là:
1. Vô sinh: Nhiều nghiên cứu cho thấy ăn nhiều đậu tương (món ăn chính của người ăn kiêng bởi vì nó cung cấp protein) có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ.
Hợp chất genistein trong đỗ tương sẽ ngăn cản không cho tinh trùng bơi đến trứng, do đó phụ nữ nên hạn chế ăn đỗ tương khoảng 1 tháng trong giai đoạn muốn thụ thai.
2. Trầm cảm: Một trong những loại vitamin mà người ăn chay thường thiếu nhất là vitamin B12. Vitamin B12 được biết đến là một chất thiết yếu cho sự phát triển của các tế bào và sự vận hành của hệ thần kinh.
Thiếu vitamin B12 có thể gây ra các rối loạn thần kinh, bao gồm sự thất thường của cảm xúc và trầm cảm.
Vậy nên ăn chay thế nào?
Thật ra, đối với phụ nữ “đang xoan” thì việc ăn chay trường là không cần thiết. Nếu chị em nào cảm thấy hơi thừa cân và cần “refresh” lại bộ tiêu hóa của mình thì cũng chỉ nên ăn chay 2-3 lần trong tuần là đủ! Như vậy, bộ máy tiêu hóa sẽ được “vệ sinh sạch sẽ” và giảm cân nữa.
Đối với nhóm phụ nữ có thai hoặc cho con bú, người gầy yếu, suy dinh dưỡng, thiếu máu thì tuyệt đối không nên ăn chay. Đối với những người bắt buộc hoặc thích ăn thì phải thay đổi thực đơn thường xuyên để bổ sung đủ chất!
Người bị loãng xương hoặc có nguy cơ bị loãng xương nhất là phụ nữ khi ăn chay chớ đừng quên những ngày ăn mặn để bổ sung một số thực phẩm từ động vật như thịt bò, đồ hải sản để cung cấp nguồn canxi.
Tốt nhất, hãy ăn mặn vừa phải. Chỉ ăn no 80% chứ không nên ăn quá no nê. Tập luyện hằng ngày và dùng nhiều thời gian hít thở không khí trong lành.
AloBacsi.
