Rau thìa là (thì là) tên khoa học là Anethum graveolens, họ Hoa tán. Cây thuộc dạng thảo sống hàng năm có thân nhẵn cao 60 - 80 cm hay hơn, khía rãnh dọc, rễ trụ.
Lá có bẹ và phiến lá rất phát triển, phiến thường xé 3 lần lông chim, phiến nhỏ hình như sợi chỉ, các lá ở ngọn thường tiêu giảm, không có cuống. Cụm hoa ở ngọn, trên thân và trên các cành, tụ thành tán kép gồm 5 - 15 tán nhỏ, các tán này mang 20 - 40 hoa màu vàng. Quả bế kếp nằm trên một cuống quả rẽ đôi; quả hình trứng có 10 cạnh. Người ta thường dùng lá, quả và hạt để làm hương liệu chế biến thức ăn và làm thuốc.
Theo các nhà dinh dưỡng, thì là có chứa nhiều khoáng chất Fennel và các vitamin. Toàn cây có hàm lượng terpen rất cao. Ngoài ra, thì là có chứa nhiều chất xơ nên thì là giúp giảm mức độ cholesterol trong cơ thể và ngăn ngừa ung thư đường ruột do nó có tác dụng loại bỏ độc tố và chất gây ung thư từ ruột. Các bà nội trợ thường dùng lá thì là làm rau hoặc gia vị rất quen thuộc trong các món như canh cá giấm, canh lươn, ốc, cháo cá... vừa thơm ngon, lại vừa khử được mùi tanh.
Theo Đông y, lá thì là có mùi thơm hăng hắc, hơi đắng có vị cay, tính ấm, không độc dùng để bổ thận, mạnh tỳ, tiêu trướng, chữa đau bụng, đau răng, kích thích sự bài tiết nước tiểu, gia tăng lượng nước tiểu thải ra, nhờ đó làm giảm các cơn đau quặn do rối loạn đường tiết niệu như viêm thận, viêm bàng quang, sỏi thận và giúp cải thiện hoạt động của dạ dày.
Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ thì là:
- Chữa rối loạn tiêu hóa: Ăn lá thì là nấu chín mỗi ngày giúp tiêu hóa tốt và chống táo bón.
- Chữa rối loạn kinh nguyệt: Thì là có tác dụng kích thích và điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Nó làm giảm đau trong các trường hợp đau bụng kinh ở các thiếu nữ và trong các trường hợp bế kinh gây ra bởi thiếu máu, cảm lạnh.
- Chữa hơi thở hôi: Nhai 5 - 10 hạt thì là mỗi ngày sẽ giúp hơi thở thơm tho.
- Chữa bệnh đường hô hấp: Mùa đông, dễ bị cảm lạnh. Khi cảm lạnh, cúm hoặc viêm cuống phổi dùng khoảng 60g hạt chế trong nước sôi, lọc lấy nước hòa với mật ong, chia ba lần uống trong ngày.
- Chữa mụn nhọt sưng tấy: Giã nát lá thì là tươi thành khối nhão rồi đắp lên các mụn nhọt đã chín bị vỡ ra có máu. Có thể trộn chung một ít bột nghệ rồi đắp lên các chỗ ung loét có mủ, tác dụng làm lành rất nhanh.
- Chữa giảm sưng và đau khớp: Lá thì là đun trong dầu vừng được điều chế thành một dạng thuốc dầu bôi vào nơi sưng và đau ở khớp.
- Chữa chứng mất ngủ: Ăn canh rau thìa là vào bữa tối hoặc hãm nước hạt thì là uống thay nước trước giờ ngủ, đêm sẽ ngủ ngon giấc.
- Chữa thiếu sữa: Nấu canh hoặc hãm hạt thì là với nước sôi để uống.
- Chữa bệnh đường hô hấp: Trong trường hợp cảm lạnh, cúm, hoặc viêm cuống phổi. Dùng khoảng 60gram hạt chế trong nước sôi, lọc lấy nước hòa với mật ong, chia 3 lần uống trong ngày.
Chú ý: Phụ nữ mang thai không nên sử dụng nhiều thì là vì trong thì là có chứa số lượng lớn các chất kích thích tử cung.
Nongnghiepvn
Lá có bẹ và phiến lá rất phát triển, phiến thường xé 3 lần lông chim, phiến nhỏ hình như sợi chỉ, các lá ở ngọn thường tiêu giảm, không có cuống. Cụm hoa ở ngọn, trên thân và trên các cành, tụ thành tán kép gồm 5 - 15 tán nhỏ, các tán này mang 20 - 40 hoa màu vàng. Quả bế kếp nằm trên một cuống quả rẽ đôi; quả hình trứng có 10 cạnh. Người ta thường dùng lá, quả và hạt để làm hương liệu chế biến thức ăn và làm thuốc.
Theo các nhà dinh dưỡng, thì là có chứa nhiều khoáng chất Fennel và các vitamin. Toàn cây có hàm lượng terpen rất cao. Ngoài ra, thì là có chứa nhiều chất xơ nên thì là giúp giảm mức độ cholesterol trong cơ thể và ngăn ngừa ung thư đường ruột do nó có tác dụng loại bỏ độc tố và chất gây ung thư từ ruột. Các bà nội trợ thường dùng lá thì là làm rau hoặc gia vị rất quen thuộc trong các món như canh cá giấm, canh lươn, ốc, cháo cá... vừa thơm ngon, lại vừa khử được mùi tanh.
Theo Đông y, lá thì là có mùi thơm hăng hắc, hơi đắng có vị cay, tính ấm, không độc dùng để bổ thận, mạnh tỳ, tiêu trướng, chữa đau bụng, đau răng, kích thích sự bài tiết nước tiểu, gia tăng lượng nước tiểu thải ra, nhờ đó làm giảm các cơn đau quặn do rối loạn đường tiết niệu như viêm thận, viêm bàng quang, sỏi thận và giúp cải thiện hoạt động của dạ dày.
Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ thì là:
- Chữa rối loạn tiêu hóa: Ăn lá thì là nấu chín mỗi ngày giúp tiêu hóa tốt và chống táo bón.
- Chữa rối loạn kinh nguyệt: Thì là có tác dụng kích thích và điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Nó làm giảm đau trong các trường hợp đau bụng kinh ở các thiếu nữ và trong các trường hợp bế kinh gây ra bởi thiếu máu, cảm lạnh.
- Chữa hơi thở hôi: Nhai 5 - 10 hạt thì là mỗi ngày sẽ giúp hơi thở thơm tho.
- Chữa bệnh đường hô hấp: Mùa đông, dễ bị cảm lạnh. Khi cảm lạnh, cúm hoặc viêm cuống phổi dùng khoảng 60g hạt chế trong nước sôi, lọc lấy nước hòa với mật ong, chia ba lần uống trong ngày.
- Chữa mụn nhọt sưng tấy: Giã nát lá thì là tươi thành khối nhão rồi đắp lên các mụn nhọt đã chín bị vỡ ra có máu. Có thể trộn chung một ít bột nghệ rồi đắp lên các chỗ ung loét có mủ, tác dụng làm lành rất nhanh.
- Chữa giảm sưng và đau khớp: Lá thì là đun trong dầu vừng được điều chế thành một dạng thuốc dầu bôi vào nơi sưng và đau ở khớp.
- Chữa chứng mất ngủ: Ăn canh rau thìa là vào bữa tối hoặc hãm nước hạt thì là uống thay nước trước giờ ngủ, đêm sẽ ngủ ngon giấc.
- Chữa thiếu sữa: Nấu canh hoặc hãm hạt thì là với nước sôi để uống.
- Chữa bệnh đường hô hấp: Trong trường hợp cảm lạnh, cúm, hoặc viêm cuống phổi. Dùng khoảng 60gram hạt chế trong nước sôi, lọc lấy nước hòa với mật ong, chia 3 lần uống trong ngày.
Chú ý: Phụ nữ mang thai không nên sử dụng nhiều thì là vì trong thì là có chứa số lượng lớn các chất kích thích tử cung.
Nongnghiepvn
