Rất nhiều sản phụ sau khi sinh thường bị táo bón. Chị em thường có biểu hiện ‘âm hư hoả vượng’ như sắc mặt không tươi, da khô, miệng nhạt…
Nguyên nhân
- Nguyên nhân gây táo bón là do bị mất máu nhiều sau khi sinh, khí huyết mất thăng bằng, nước và dịch suy hao ảnh hưởng tới chức năng của đường ruột, phân bị khô gây nên táo bón.
- Bên cạnh đó là do tập quán kiêng khem ăn uống quá mức của sản phụ, ăn ít chất xơ cũng gây táo bón.
- Sau sinh, sản phụ thường hạn chế đi lại, nằm nghỉ trên giường nhiều nên chức năng đường ruột yếu, phân lưu lại ruột lâu, bị ruột tái hấp thu nước nhiều nên phân khô, cứng lại thành táo bón.
- Nguyên nhân sinh lý: Phụ nữ ở cuối thai kỳ, vào thời điểm sắp sinh tử cung to, chèn ép các vùng kế cận trong đó có ruột kết, ruột hình chữ S và ruột thẳng khiến cho nhu động ruột bị giảm gây táo bón, thường gọi là “táo bón khi mang thai”. Ở những người mà triệu chứng táo bón xuất hiện từ những tháng cuối của thai kỳ thì sau khi sinh xong táo bón có nguy cơ nặng hơn.
Ăn uống chữa táo bón sau sinh
Lương y Đình Thuấn (Sức Khỏe & Đời Sống) giới thiệu một số món ăn, đồ uống chữa táo bón lại nhiều dinh dưỡng cho sản phụ như sau:
Cháo vừng đen: 30g vừng đen, 100g gạo tẻ, 50g gạo nếp, 100g thịt lợn nạc, dầu thực vật, mắm muối vừa đủ. Vừng đen, gạo xay nhỏ. Thịt lợn nạc băm nhỏ ướp mắm muối, xào chín bằng dầu thực vật. Cho gạo, vừng đen vào nồi cùng với 250ml nước đun nhỏ lửa. Khi cháo chín cho thịt lợn nạc vào đảo đều, cháo sôi lại là được. Ngày ăn 2 lần lúc đói, cần ăn liền 3-5 ngày.
Cháo khoai lang: 200g khoai lang, 10g nghệ vàng, 50g đường đỏ. Nghệ vàng rửa sạch, giã nhỏ. Khoai lang rửa sạch, cắt vừa miếng, tất cả cho vào nồi thêm 300ml nước, đun cho khoai nhừ, quấy đều cho thành cháo, thêm đường đỏ, đun tiếp đến khi sôi lại là được. Ngày ăn 2 lần lúc đói. Theo dõi nếu thấy đại tiện ngày một lần là được, ngừng ăn cháo.
Cháo bầu dục lợn: Một đôi (250g) bầu dục lợn, 100g gạo ngon, 10g nghệ vàng, mắm muối vừa đủ. Nghệ vàng rửa sạch, giã nhỏ. Bầu dục làm sạch, thái vừa miếng ướp mắm muối, nghệ sau 10 phút kẹp nướng trên than hồng cho tới chín. Gạo xay thành bột cho vào nồi thêm 250ml nước, đun lửa nhỏ. Khi cháo chín cho bầu dục vào, đun tiếp đến khi cháo sôi lại khoảng 10 phút là được. Ngày ăn một lần. Cần ăn liền 2-3 ngày.
Cháo carrot: 200g carrot, 100g cuộng bắp cải, 100g gạo ngon, 100g thịt lợn nạc, dầu thực vật, mắm muối vừa đủ. Carrot cạo sạch, mài nhỏ hay nạo thành sợi. Cuộng bắp cải rửa sạch, thái nhỏ. Gạo ngon xay thành bột. Thịt lợn nạc rửa sạch băm nhỏ ướp mắm muối, xào chín bằng dầu thực vật. Cho bột gạo vào nồi thêm 250ml nước, đun nhỏ lửa, cháo sôi cho carrot, cuộng bắp cải vào quấy đều đến khi cháo sôi lại, cho thịt lợn vào đun tiếp một lúc là được. Ngày ăn một lần, cần ăn liền 3-5 ngày.
Gà hấp khoai tây: Một con gà nhỏ (300g), 100g khoai tây, 10g nghệ đen, 50g carrot, 3g gừng tươi, bột ngọt, bột gia vị vừa đủ. Khoai tây bỏ vỏ rửa sạch. Carrot, gừng, nghệ đen đều mài nhỏ, trộn đều với bột ngọt, bột gia vị. Gà làm sạch mổ moi bỏ nội tạng, chân, đầu. Cho khoai lang, carrot, nghệ, gừng vào bụng gà khâu kín, đem hấp cách thủy. Khi gà chín, cho sản phụ ăn nóng lúc đói, ngày ăn một lần. Cần ăn liền 3-5 ngày.
Gà hấp táo tàu: Một con gà nhỏ (300g), 5 quả táo tàu, 50g vừng đen, 10g nghệ đen, bột ngọt, gia vị vừa đủ. Gà làm sạch, mổ moi bỏ nội tạng, cho vừng đen, táo tàu, nghệ đen, bột ngọt, bột gia vị vào bụng gà khâu kín, đem hấp cách thủy. Ngày ăn một lần, cần ăn liền 5 ngày.
Chè chuối tiêu: 3 quả chuối tiêu, 30g đường trắng. Chuối tiêu chọn quả chín, bỏ vỏ cho vào đánh nhừ như kem, thêm 200ml nước quấy đều, đun trên lửa nhỏ, chè sôi cho đường trắng vào đun tiếp, đường tan hết là được. Ngày ăn 2 lần, cần ăn liền 3 ngày.
Chè mật ong: 30g mật ong, 100g vừng đen, 3g gừng tươi. Vừng đen, gừng giã nhỏ cho vào nồi thêm 250ml nước đun trên lửa nhỏ, khi chín cho mật ong vào quấy đều, chè sôi lại là được. Ngày ăn 2 lần, cần ăn liền 3-5 ngày.
Chè đu đủ: 300g đu đủ chín, 30g đường trắng. Đu đủ chín bỏ vỏ và hạt, xay nhỏ, cho đường trắng vào đánh cho tan đều, đun lửa nhỏ đến khi chè sôi là được. Ngày ăn một lần lúc đói, cần ăn liền 3 ngày.
Chè khoai sọ: 300g khoai sọ, 30g đường trắng, 3g gừng tươi. Khoai sọ bỏ vỏ, xay nhỏ cùng với gừng, thêm 150ml nước đun nhỏ lửa, khi sôi cho đường trắng vào quấy đều, chè sôi lại là được. Ngày ăn 2 lần lúc đói. Cần ăn liền 3-5 ngày.
Cao dầu vừng: 100g dầu vừng, 200g mật ong, 100g gạo nếp. Dầu vừng và mật ong cho lẫn vào với nhau quấy đều đun lửa nhỏ. Gạo nếp xay thành bột. Khi dầu vừng sôi thì cho bột gạo nếp vào quấy đều, bột gạo chín là được. Ngày dùng 2 lần, mỗi lần 15g pha với nước sôi uống.
Nước hạt tía tô: 10g hạt tía tô, 15g hoa vừng đen. Hạt tía tô, hoa vừng đen rửa sạch cho vào nồi thêm 250ml nước đun sôi kỹ chắt lấy 150ml nước thuốc đặc, chia 2 lần uống trong ngày. Cần uống 2-3 ngày.
Lưu ý: Để phòng táo bón, chị em nên ăn nhiều các thức ăn mềm, dễ tiêu, thực phẩm có chất xơ như rau tươi, quả chín...; không nên ăn các chất quá cay nóng như ớt, hạt tiêu và các chất kích thích như cafe, chè, rượu, thuốc lá...
(Mẹ và Bé)
Nguyên nhân
- Nguyên nhân gây táo bón là do bị mất máu nhiều sau khi sinh, khí huyết mất thăng bằng, nước và dịch suy hao ảnh hưởng tới chức năng của đường ruột, phân bị khô gây nên táo bón.
- Bên cạnh đó là do tập quán kiêng khem ăn uống quá mức của sản phụ, ăn ít chất xơ cũng gây táo bón.
- Sau sinh, sản phụ thường hạn chế đi lại, nằm nghỉ trên giường nhiều nên chức năng đường ruột yếu, phân lưu lại ruột lâu, bị ruột tái hấp thu nước nhiều nên phân khô, cứng lại thành táo bón.
- Nguyên nhân sinh lý: Phụ nữ ở cuối thai kỳ, vào thời điểm sắp sinh tử cung to, chèn ép các vùng kế cận trong đó có ruột kết, ruột hình chữ S và ruột thẳng khiến cho nhu động ruột bị giảm gây táo bón, thường gọi là “táo bón khi mang thai”. Ở những người mà triệu chứng táo bón xuất hiện từ những tháng cuối của thai kỳ thì sau khi sinh xong táo bón có nguy cơ nặng hơn.
Ăn uống chữa táo bón sau sinh
Lương y Đình Thuấn (Sức Khỏe & Đời Sống) giới thiệu một số món ăn, đồ uống chữa táo bón lại nhiều dinh dưỡng cho sản phụ như sau:
Cháo vừng đen: 30g vừng đen, 100g gạo tẻ, 50g gạo nếp, 100g thịt lợn nạc, dầu thực vật, mắm muối vừa đủ. Vừng đen, gạo xay nhỏ. Thịt lợn nạc băm nhỏ ướp mắm muối, xào chín bằng dầu thực vật. Cho gạo, vừng đen vào nồi cùng với 250ml nước đun nhỏ lửa. Khi cháo chín cho thịt lợn nạc vào đảo đều, cháo sôi lại là được. Ngày ăn 2 lần lúc đói, cần ăn liền 3-5 ngày.
Cháo khoai lang: 200g khoai lang, 10g nghệ vàng, 50g đường đỏ. Nghệ vàng rửa sạch, giã nhỏ. Khoai lang rửa sạch, cắt vừa miếng, tất cả cho vào nồi thêm 300ml nước, đun cho khoai nhừ, quấy đều cho thành cháo, thêm đường đỏ, đun tiếp đến khi sôi lại là được. Ngày ăn 2 lần lúc đói. Theo dõi nếu thấy đại tiện ngày một lần là được, ngừng ăn cháo.
Cháo bầu dục lợn: Một đôi (250g) bầu dục lợn, 100g gạo ngon, 10g nghệ vàng, mắm muối vừa đủ. Nghệ vàng rửa sạch, giã nhỏ. Bầu dục làm sạch, thái vừa miếng ướp mắm muối, nghệ sau 10 phút kẹp nướng trên than hồng cho tới chín. Gạo xay thành bột cho vào nồi thêm 250ml nước, đun lửa nhỏ. Khi cháo chín cho bầu dục vào, đun tiếp đến khi cháo sôi lại khoảng 10 phút là được. Ngày ăn một lần. Cần ăn liền 2-3 ngày.
Cháo carrot: 200g carrot, 100g cuộng bắp cải, 100g gạo ngon, 100g thịt lợn nạc, dầu thực vật, mắm muối vừa đủ. Carrot cạo sạch, mài nhỏ hay nạo thành sợi. Cuộng bắp cải rửa sạch, thái nhỏ. Gạo ngon xay thành bột. Thịt lợn nạc rửa sạch băm nhỏ ướp mắm muối, xào chín bằng dầu thực vật. Cho bột gạo vào nồi thêm 250ml nước, đun nhỏ lửa, cháo sôi cho carrot, cuộng bắp cải vào quấy đều đến khi cháo sôi lại, cho thịt lợn vào đun tiếp một lúc là được. Ngày ăn một lần, cần ăn liền 3-5 ngày.
Gà hấp khoai tây: Một con gà nhỏ (300g), 100g khoai tây, 10g nghệ đen, 50g carrot, 3g gừng tươi, bột ngọt, bột gia vị vừa đủ. Khoai tây bỏ vỏ rửa sạch. Carrot, gừng, nghệ đen đều mài nhỏ, trộn đều với bột ngọt, bột gia vị. Gà làm sạch mổ moi bỏ nội tạng, chân, đầu. Cho khoai lang, carrot, nghệ, gừng vào bụng gà khâu kín, đem hấp cách thủy. Khi gà chín, cho sản phụ ăn nóng lúc đói, ngày ăn một lần. Cần ăn liền 3-5 ngày.
Gà hấp táo tàu: Một con gà nhỏ (300g), 5 quả táo tàu, 50g vừng đen, 10g nghệ đen, bột ngọt, gia vị vừa đủ. Gà làm sạch, mổ moi bỏ nội tạng, cho vừng đen, táo tàu, nghệ đen, bột ngọt, bột gia vị vào bụng gà khâu kín, đem hấp cách thủy. Ngày ăn một lần, cần ăn liền 5 ngày.
Chè chuối tiêu: 3 quả chuối tiêu, 30g đường trắng. Chuối tiêu chọn quả chín, bỏ vỏ cho vào đánh nhừ như kem, thêm 200ml nước quấy đều, đun trên lửa nhỏ, chè sôi cho đường trắng vào đun tiếp, đường tan hết là được. Ngày ăn 2 lần, cần ăn liền 3 ngày.
Chè mật ong: 30g mật ong, 100g vừng đen, 3g gừng tươi. Vừng đen, gừng giã nhỏ cho vào nồi thêm 250ml nước đun trên lửa nhỏ, khi chín cho mật ong vào quấy đều, chè sôi lại là được. Ngày ăn 2 lần, cần ăn liền 3-5 ngày.
Chè đu đủ: 300g đu đủ chín, 30g đường trắng. Đu đủ chín bỏ vỏ và hạt, xay nhỏ, cho đường trắng vào đánh cho tan đều, đun lửa nhỏ đến khi chè sôi là được. Ngày ăn một lần lúc đói, cần ăn liền 3 ngày.
Chè khoai sọ: 300g khoai sọ, 30g đường trắng, 3g gừng tươi. Khoai sọ bỏ vỏ, xay nhỏ cùng với gừng, thêm 150ml nước đun nhỏ lửa, khi sôi cho đường trắng vào quấy đều, chè sôi lại là được. Ngày ăn 2 lần lúc đói. Cần ăn liền 3-5 ngày.
Cao dầu vừng: 100g dầu vừng, 200g mật ong, 100g gạo nếp. Dầu vừng và mật ong cho lẫn vào với nhau quấy đều đun lửa nhỏ. Gạo nếp xay thành bột. Khi dầu vừng sôi thì cho bột gạo nếp vào quấy đều, bột gạo chín là được. Ngày dùng 2 lần, mỗi lần 15g pha với nước sôi uống.
Nước hạt tía tô: 10g hạt tía tô, 15g hoa vừng đen. Hạt tía tô, hoa vừng đen rửa sạch cho vào nồi thêm 250ml nước đun sôi kỹ chắt lấy 150ml nước thuốc đặc, chia 2 lần uống trong ngày. Cần uống 2-3 ngày.
Lưu ý: Để phòng táo bón, chị em nên ăn nhiều các thức ăn mềm, dễ tiêu, thực phẩm có chất xơ như rau tươi, quả chín...; không nên ăn các chất quá cay nóng như ớt, hạt tiêu và các chất kích thích như cafe, chè, rượu, thuốc lá...
(Mẹ và Bé)