Khoa Phẫu thuật tạo hình (Viện Bỏng Quốc gia) vừa tiếp nhận một trường hợp bị bỏng toàn bộ mặt do tẩy nốt ruồi. Theo các bác sỹ, không phải nốt ruồi nào cũng lành tính bởi có nốt ruồi là u hắc tố, khi tẩy sẽ kích thích tế bào ung thư phát triển nhanh. Chưa kể hóa chất tẩy nốt ruồi có thể khiến nạn nhân bị bỏng mặt.
Không phải nốt ruồi nào cũng lành tính
Bệnh nhân nhập Viện Bỏng Quốc gia trong tình trạng bỏng toàn bộ mặt là bà N.T.H, 49 tuổi, ở Hải Phòng. Sau khi đi tẩy nốt ruồi và bôi trắng da, khuôn mặt bà H bị biến dạng, đầy những vết sẹo bỏng.
Trước đó, Khoa Phẫu thuật tạo hình cũng tiếp nhận bệnh nhân T.N, 27 tuổi, ở Hà Nội. Một hôm, bỗng dưng chị N phát hiện bị mọc một nốt đen ngay trên má. Nghe lời bạn bè, chị đã đến một tiệm uốn tóc để tẩy. Nhưng khi tẩy xong, nốt ruồi không những không hết mà mọc lại loang rộng ra, chạm nhẹ cũng chảy máu. Vào viện, sau khi thăm khám, các bác sỹ cho hay chị N. bị tổn thương ung thư tế bào đáy chứ không phải mọc nốt ruồi thông thường. Chị đã được điều trị bằng cách phẫu thuật cắt trọn tế bào ung thư.
PGS.TS Vũ Quang Vinh, Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật tạo hình cho biết, Khoa đã xử lý và tạo hình thẩm mỹ khá nhiều trường hợp “hậu làm đẹp” do biến chứng của tẩy nốt ruồi ở những cơ sở tư nhân, quán gội đầu, cắt tóc. Nhiều người vào viện với vết sẹo rất sâu, nhiễm trùng nặng.
Theo PGS.TS Vũ Quang Vinh, không phải tất cả nốt ruồi đều lành tính, có những nốt ruồi thực chất lại là một ung thư hắc tố. Phần lớn ở những quán gội đầu, thẩm mỹ viện, họ không có chuyên môn nên nghĩ rằng mọi nốt ruồi đều như nhau. Nếu chẳng may tự ý tẩy xóa đúng mụn ruồi ác tính có chứa tế bào ung thư sẽ kích thích tổn thương tế bào hắc tố làm tế bào ung thư tiến triển nhanh hơn, di căn sang bộ phận khác trên cơ thể. Khi đó, bệnh nhân có tỷ lệ tử vong cao.
“Đáng lo ngại hơn là thuốc tẩy mà các cơ sở tư nhân, quán gội đầu dùng đều sử dụng một dạng a xít loãng, có tính chất tẩy rất mạnh, làm vết thương dễ bị hoại tử dẫn đến viêm nhiễm, tạo thành vết sẹo lõm lớn. Bác sĩ có thể tạo hình thẫm mỹ lại nhưng chi phí đắt mà hiệu quả không cao. Có người vẫn phải mang thương tật suốt đời từ việc sử dụng các loại thuốc tẩy nốt ruồi thiếu an toàn”, PGS.TS Vũ Quang Vinh cho hay.
Cần khám trước khi tẩy
TS Nguyễn Hữu Sáu, Khoa Laser và Phẫu thuật (Viện Da liễu TƯ) cho biết, tẩy nốt ruồi là một kỹ thuật đơn giản, tuy nhiên phải rất thận trọng vì có thể nhầm với các u hắc tố. Mỗi người đều có tế bào sản xuất hắc tố rải đều trong da, quy định màu da sáng, tối khác nhau. Khi các tế bào này tập trung nhiều hơn tại một điểm sẽ tạo nên nốt ruồi. Để phân biệt nốt ruồi lành tính với các u hắc tố bằng mắt thường nhiều khi khó nhận biết mà phải làm xét nghiệm, giải phẫu bệnh lý. Nếu là các u hắc tố, bệnh nhân cần được theo dõi, điều trị bằng phẫu thuật vì khi tác động tẩy nốt ruồi sẽ kích thích tế bào ung thư phát triển nhanh, xâm lấn nhiều hơn.
Theo các chuyên gia, tỷ lệ ung thư nốt ruồi khoảng 2,9-4,5/100.000 dân. Đây là loại ung thư nguy hiểm, phát triển, di căn nhanh. Nhưng nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời ngay từ lúc nốt ruồi bắt đầu chuyển sang ác tính thì tỷ lệ khỏi bệnh khá cao. Vì thế, bạn không nên tự tẩy hoặc đến những nơi tẩy nốt ruồi không đảm bảo uy tín để tránh gây hại. Những người có quá nhiều nốt ruồi trên cơ thể, nhất là những nốt ruồi có kích thước to nên đi khám định kỳ nhằm phát hiện sớm các u hắc tố.
Còn nếu muốn tẩy nốt ruồi, bạn nên đi khám chuyên khoa trước. Nếu nốt ruồi nhỏ, nông khi tẩy thường không để lại sẹo. Tổn thương sẽ lành sau 3-5 ngày, để lại vết nhạt màu mất dần sau khoảng 1 tháng. Nhưng nốt ruồi xâm lấn đến lớp họa bì thường sẽ để lại sẹo. Song vết sẹo ấy có thể mờ, gần như không nhìn thấy nếu được làm bởi các bác sỹ phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ đúng chuyên môn điều trị.
Dấu hiệu nốt ruồi ác tính
Mụn ruồi ác tính thường có đặc điểm: Màu sắc không đồng đều, lớn dần về kích thước, ngứa, rỉ dịch; thường mọc dưới gan bàn chân, gan bàn tay, dưới cằm.
Nếu trong gia đình từng có người bị ung thư tế bào hắc tố, đồng thời bản thân đang có nhiều nốt ruồi trên người nên đến các bác sỹ chuyên khoa da liễu kiểm tra, xác định nốt ruồi lành tính hay ác tính, có thể làm xét nghiệm giải phẫu bệnh để loại trừ ung thư hắc tố cho các trường hợp nghi ngờ.
Khi thấy nốt ruồi có biểu hiện loét, sưng tấy, ngứa... cần đến ngay các cơ sở chuyên khoa khám, điều trị.
Sau khi tẩy nốt ruồi, bệnh nhân chỉ cần dùng nước muối sinh lý nhạt để sát trùng và xanh metylen để làm khô vết thương là đủ. Tránh dùng cồn hoặc ôxy già sát trùng vì sẽ phá vỡ các tế bào non mới hình thành, làm vết thương bị "bỏng hai lần" rất lâu lành, thậm chí nhiễm trùng.
(Theo PGS.TS Vũ Quang Vinh, Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật tạo hình, Viện Bỏng Quốc gia).
Không phải nốt ruồi nào cũng lành tính
Bệnh nhân nhập Viện Bỏng Quốc gia trong tình trạng bỏng toàn bộ mặt là bà N.T.H, 49 tuổi, ở Hải Phòng. Sau khi đi tẩy nốt ruồi và bôi trắng da, khuôn mặt bà H bị biến dạng, đầy những vết sẹo bỏng.
Trước đó, Khoa Phẫu thuật tạo hình cũng tiếp nhận bệnh nhân T.N, 27 tuổi, ở Hà Nội. Một hôm, bỗng dưng chị N phát hiện bị mọc một nốt đen ngay trên má. Nghe lời bạn bè, chị đã đến một tiệm uốn tóc để tẩy. Nhưng khi tẩy xong, nốt ruồi không những không hết mà mọc lại loang rộng ra, chạm nhẹ cũng chảy máu. Vào viện, sau khi thăm khám, các bác sỹ cho hay chị N. bị tổn thương ung thư tế bào đáy chứ không phải mọc nốt ruồi thông thường. Chị đã được điều trị bằng cách phẫu thuật cắt trọn tế bào ung thư.
PGS.TS Vũ Quang Vinh, Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật tạo hình cho biết, Khoa đã xử lý và tạo hình thẩm mỹ khá nhiều trường hợp “hậu làm đẹp” do biến chứng của tẩy nốt ruồi ở những cơ sở tư nhân, quán gội đầu, cắt tóc. Nhiều người vào viện với vết sẹo rất sâu, nhiễm trùng nặng.
Theo PGS.TS Vũ Quang Vinh, không phải tất cả nốt ruồi đều lành tính, có những nốt ruồi thực chất lại là một ung thư hắc tố. Phần lớn ở những quán gội đầu, thẩm mỹ viện, họ không có chuyên môn nên nghĩ rằng mọi nốt ruồi đều như nhau. Nếu chẳng may tự ý tẩy xóa đúng mụn ruồi ác tính có chứa tế bào ung thư sẽ kích thích tổn thương tế bào hắc tố làm tế bào ung thư tiến triển nhanh hơn, di căn sang bộ phận khác trên cơ thể. Khi đó, bệnh nhân có tỷ lệ tử vong cao.
“Đáng lo ngại hơn là thuốc tẩy mà các cơ sở tư nhân, quán gội đầu dùng đều sử dụng một dạng a xít loãng, có tính chất tẩy rất mạnh, làm vết thương dễ bị hoại tử dẫn đến viêm nhiễm, tạo thành vết sẹo lõm lớn. Bác sĩ có thể tạo hình thẫm mỹ lại nhưng chi phí đắt mà hiệu quả không cao. Có người vẫn phải mang thương tật suốt đời từ việc sử dụng các loại thuốc tẩy nốt ruồi thiếu an toàn”, PGS.TS Vũ Quang Vinh cho hay.
Cần khám trước khi tẩy
TS Nguyễn Hữu Sáu, Khoa Laser và Phẫu thuật (Viện Da liễu TƯ) cho biết, tẩy nốt ruồi là một kỹ thuật đơn giản, tuy nhiên phải rất thận trọng vì có thể nhầm với các u hắc tố. Mỗi người đều có tế bào sản xuất hắc tố rải đều trong da, quy định màu da sáng, tối khác nhau. Khi các tế bào này tập trung nhiều hơn tại một điểm sẽ tạo nên nốt ruồi. Để phân biệt nốt ruồi lành tính với các u hắc tố bằng mắt thường nhiều khi khó nhận biết mà phải làm xét nghiệm, giải phẫu bệnh lý. Nếu là các u hắc tố, bệnh nhân cần được theo dõi, điều trị bằng phẫu thuật vì khi tác động tẩy nốt ruồi sẽ kích thích tế bào ung thư phát triển nhanh, xâm lấn nhiều hơn.
Theo các chuyên gia, tỷ lệ ung thư nốt ruồi khoảng 2,9-4,5/100.000 dân. Đây là loại ung thư nguy hiểm, phát triển, di căn nhanh. Nhưng nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời ngay từ lúc nốt ruồi bắt đầu chuyển sang ác tính thì tỷ lệ khỏi bệnh khá cao. Vì thế, bạn không nên tự tẩy hoặc đến những nơi tẩy nốt ruồi không đảm bảo uy tín để tránh gây hại. Những người có quá nhiều nốt ruồi trên cơ thể, nhất là những nốt ruồi có kích thước to nên đi khám định kỳ nhằm phát hiện sớm các u hắc tố.
Còn nếu muốn tẩy nốt ruồi, bạn nên đi khám chuyên khoa trước. Nếu nốt ruồi nhỏ, nông khi tẩy thường không để lại sẹo. Tổn thương sẽ lành sau 3-5 ngày, để lại vết nhạt màu mất dần sau khoảng 1 tháng. Nhưng nốt ruồi xâm lấn đến lớp họa bì thường sẽ để lại sẹo. Song vết sẹo ấy có thể mờ, gần như không nhìn thấy nếu được làm bởi các bác sỹ phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ đúng chuyên môn điều trị.
Dấu hiệu nốt ruồi ác tính
Mụn ruồi ác tính thường có đặc điểm: Màu sắc không đồng đều, lớn dần về kích thước, ngứa, rỉ dịch; thường mọc dưới gan bàn chân, gan bàn tay, dưới cằm.
Nếu trong gia đình từng có người bị ung thư tế bào hắc tố, đồng thời bản thân đang có nhiều nốt ruồi trên người nên đến các bác sỹ chuyên khoa da liễu kiểm tra, xác định nốt ruồi lành tính hay ác tính, có thể làm xét nghiệm giải phẫu bệnh để loại trừ ung thư hắc tố cho các trường hợp nghi ngờ.
Khi thấy nốt ruồi có biểu hiện loét, sưng tấy, ngứa... cần đến ngay các cơ sở chuyên khoa khám, điều trị.
Sau khi tẩy nốt ruồi, bệnh nhân chỉ cần dùng nước muối sinh lý nhạt để sát trùng và xanh metylen để làm khô vết thương là đủ. Tránh dùng cồn hoặc ôxy già sát trùng vì sẽ phá vỡ các tế bào non mới hình thành, làm vết thương bị "bỏng hai lần" rất lâu lành, thậm chí nhiễm trùng.
(Theo PGS.TS Vũ Quang Vinh, Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật tạo hình, Viện Bỏng Quốc gia).