Hội bác sỹ –
Người cao tuổi là đối tượng bị mất ngủ nhiều nhất. Có nhiều nguyên nhân gây mất ngủ ở người cao tuổi. Tuy nhiên vẫn có rất nhiều cách điều trị chứng mất ngủ ở người cao tuổi. Các bạn có thể tham khảo để giúp cha mẹ, ông bà có một giấc ngủ ngon.
Những nguyên nhân gây mất ngủ ở người cao tuổi
Theo nguyên tắc chữa bệnh, trước khi tìm cách điều trị chứng mất ngủ chúng ta cần tìm hiểu xem nguyên nhân nào gây ra bệnh mất ngủ ở người già. Có 4 nhóm nguyên nhân chính nên chứng mất ngủ:
– Gây mất ngủ tiên phát: nguyên nhân phổ biến nhất là do chứng ngừng thở lúc ngủ và hiện tượng tay chân tự cử động khi đang ngủ.
– Gây mất ngủ thứ phát: nguyên nhân do chứng bệnh đau xương khớp. Vào lúc nửa đêm cơn đau tăng nhanh, người bệnh khó ngủ tiếp.
Một số bệnh lý khác cũng gây mất ngủ như thiếu máu, tiểu đêm, khó thở.
– Gâ mất ngủ do vấn đề về thần kinh: Theo thống kê có khoảng 30% người cao tuổi có triệu chứng trầm cảm. Bệnh trầm cảm chính là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ. Bệnh nhân có hiện tượng ngủ ngày, thường thức giấc ngủ sớm. Có những người thời điểm bị kích động gây nên tình trạng khó ngủ.
Ngoài ra, các rối loạn tâm thần khác cũng có khả năng gây mất ngủ, cụ thể như lo âu quá mức (sợ mất uy tín, mất sự tín nhiệm khi nghỉ hưu; ám ảnh về tai nạn của người thân hoặc lo lắng về tài chính…), sa sút trí tuệ.
– Do người cao tuổi sử dụng nhiều loại dược phẩm khác như corticoid, nội tiết tố tuyến giáp, thuốc điều trị bệnh thần kinh, trầm cảm, hạ huyết áp
– Dược phẩm: các loại thuốc corticoid, nội tiết tố tuyến giáp, thuốc điều trị bệnh thần kinh hoặc trầm cảm, các thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc hạ huyết áp Methyldopa…có tác dụng phụ gây mất ngủ. Bên cạnh đó, một số dược phẩm được coi là thuốc ngủ như benzodiazepine (Seduxen) nhưng lại có thể khiến người già ngủ nhiều hơn vào ban ngày và tỉnh táo vào ban đêm.
Cách điều trị chứng mất ngủ ở người già
Cách điều trị chứng mất ngủ ở người già tốt nhất là áp dụng các biện pháp điều trị chứng mất ngủ mà không dùng thuốc (nhất là đối với trường hợp mất ngủ do rối loạn tâm lý kéo dài). Dưới đây là các biện pháp cho bạn:
– Tập thể dục đều đặn hàng ngày, lưu ý sau 6h tối không nên vận động quá mạnh.
– Giải quyết tất cả những vấn đề còn gặp phải trước khi đi ngủ để đầu óc và cơ thể được thư giãn, không phải suy nghĩ quá nhiều.
– Khi đi ngủ phải đảm bảo môi trường thật yên tĩnh, không có bất cứ tiếng ồn và tránh ánh sáng quá mạnh, bao gồm các điều kiện hạn chế ánh sáng, tiếng ồn và duy trì nhiệt độ phòng phù hợp…
– Chỉ đi ngủ khi đã cảm thấy buồn ngủ và sẵn sàng cho việc này. Trước đó, nên tắm bằng nước nóng để nhiệt độ cơ thể tăng cao, dễ dàng chìm vào giấc ngủ hơn.
– Cố gắng tạo thói quen về trình tự giờ giấc, các bước đi vào giấc ngủ. Ví dụ duy trì thói quen tắm nước nóng, nghe một bản nhạc nhẹ rồi lên giường ngủ vào mỗi ngày.
– Nên xuống giường sau khi thức dậy vào buổi sáng, không nên nằm nán lại trên giường quá lâu.
– Không nên ngủ nhiều vào ban ngày. Để tránh cảm giác này, tốt nhất bạn hãy tạo một môi trường làm việc, sinh hoạt có đủ ánh sáng.
– Không đọc sách hay xem phim, nghịch điện thoại, máy tính trong phòng ngủ. Tuyệt đối không biến phòng ngủ trở thành nơi vợ chồng cãi nhau hoặc làm ngoài giờ, điện thoại trao đổi công việc….
– Hạn chế sử dụng đồ ăn thức uống hoặc các thuốc có chất kích thích. Tránh uống cà phê, rượu hoặc hút thuốc lá vào buổi chiều tối. Không nên ăn hoặc uống quá nhiều trong vòng 3 giờ trước khi đi ngủ.
Cách điều trị chứng mất ngủ bằng thuốc khi nào?
Người dùng phải sử dụng các cách trị chứng khó ngủ trong những trường hợp sau:
– Điều trị dứt điểm các bệnh là nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ, những người bị mất ngủ do đau xương khớp được cho dùng thuốc chữa thoái hóa khớp hoặc thuốc giảm đau. Sau khi các bệnh này được chữa dứt điểm thì người bệnh sẽ ngủ lại được.
– Mất ngủ kéo dài không rõ nguyên nhân. Những người này sẽ được sử dụng thuốc ngủ đề điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Lưu ý: Nhóm thuốc benzodiazepine (Seduxen, Valium) có tác dụng phụ là gây buồn ngủ ban ngày, và dễ gây té ngã đối với người cao tuổi. Tốt nhất, bạn nên dùng thuốc ngủ thuộc các nhóm khác, chẳng hạn như zolpidem (Stilnox).
Để việc điều trị bệnh mất ngủ ở người già tốt nhất, ngoài dùng thuốc các bạn cũng nên kết hợp với các phương pháp khác.
Người cao tuổi là đối tượng bị mất ngủ nhiều nhất. Có nhiều nguyên nhân gây mất ngủ ở người cao tuổi. Tuy nhiên vẫn có rất nhiều cách điều trị chứng mất ngủ ở người cao tuổi. Các bạn có thể tham khảo để giúp cha mẹ, ông bà có một giấc ngủ ngon.
Những nguyên nhân gây mất ngủ ở người cao tuổi
Theo nguyên tắc chữa bệnh, trước khi tìm cách điều trị chứng mất ngủ chúng ta cần tìm hiểu xem nguyên nhân nào gây ra bệnh mất ngủ ở người già. Có 4 nhóm nguyên nhân chính nên chứng mất ngủ:
– Gây mất ngủ tiên phát: nguyên nhân phổ biến nhất là do chứng ngừng thở lúc ngủ và hiện tượng tay chân tự cử động khi đang ngủ.
– Gây mất ngủ thứ phát: nguyên nhân do chứng bệnh đau xương khớp. Vào lúc nửa đêm cơn đau tăng nhanh, người bệnh khó ngủ tiếp.
Một số bệnh lý khác cũng gây mất ngủ như thiếu máu, tiểu đêm, khó thở.
– Gâ mất ngủ do vấn đề về thần kinh: Theo thống kê có khoảng 30% người cao tuổi có triệu chứng trầm cảm. Bệnh trầm cảm chính là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh mất ngủ. Bệnh nhân có hiện tượng ngủ ngày, thường thức giấc ngủ sớm. Có những người thời điểm bị kích động gây nên tình trạng khó ngủ.
Ngoài ra, các rối loạn tâm thần khác cũng có khả năng gây mất ngủ, cụ thể như lo âu quá mức (sợ mất uy tín, mất sự tín nhiệm khi nghỉ hưu; ám ảnh về tai nạn của người thân hoặc lo lắng về tài chính…), sa sút trí tuệ.
– Do người cao tuổi sử dụng nhiều loại dược phẩm khác như corticoid, nội tiết tố tuyến giáp, thuốc điều trị bệnh thần kinh, trầm cảm, hạ huyết áp
– Dược phẩm: các loại thuốc corticoid, nội tiết tố tuyến giáp, thuốc điều trị bệnh thần kinh hoặc trầm cảm, các thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc hạ huyết áp Methyldopa…có tác dụng phụ gây mất ngủ. Bên cạnh đó, một số dược phẩm được coi là thuốc ngủ như benzodiazepine (Seduxen) nhưng lại có thể khiến người già ngủ nhiều hơn vào ban ngày và tỉnh táo vào ban đêm.
Cách điều trị chứng mất ngủ ở người già
Cách điều trị chứng mất ngủ ở người già tốt nhất là áp dụng các biện pháp điều trị chứng mất ngủ mà không dùng thuốc (nhất là đối với trường hợp mất ngủ do rối loạn tâm lý kéo dài). Dưới đây là các biện pháp cho bạn:
– Tập thể dục đều đặn hàng ngày, lưu ý sau 6h tối không nên vận động quá mạnh.
– Giải quyết tất cả những vấn đề còn gặp phải trước khi đi ngủ để đầu óc và cơ thể được thư giãn, không phải suy nghĩ quá nhiều.
– Khi đi ngủ phải đảm bảo môi trường thật yên tĩnh, không có bất cứ tiếng ồn và tránh ánh sáng quá mạnh, bao gồm các điều kiện hạn chế ánh sáng, tiếng ồn và duy trì nhiệt độ phòng phù hợp…
– Chỉ đi ngủ khi đã cảm thấy buồn ngủ và sẵn sàng cho việc này. Trước đó, nên tắm bằng nước nóng để nhiệt độ cơ thể tăng cao, dễ dàng chìm vào giấc ngủ hơn.
– Cố gắng tạo thói quen về trình tự giờ giấc, các bước đi vào giấc ngủ. Ví dụ duy trì thói quen tắm nước nóng, nghe một bản nhạc nhẹ rồi lên giường ngủ vào mỗi ngày.
– Nên xuống giường sau khi thức dậy vào buổi sáng, không nên nằm nán lại trên giường quá lâu.
– Không nên ngủ nhiều vào ban ngày. Để tránh cảm giác này, tốt nhất bạn hãy tạo một môi trường làm việc, sinh hoạt có đủ ánh sáng.
– Không đọc sách hay xem phim, nghịch điện thoại, máy tính trong phòng ngủ. Tuyệt đối không biến phòng ngủ trở thành nơi vợ chồng cãi nhau hoặc làm ngoài giờ, điện thoại trao đổi công việc….
– Hạn chế sử dụng đồ ăn thức uống hoặc các thuốc có chất kích thích. Tránh uống cà phê, rượu hoặc hút thuốc lá vào buổi chiều tối. Không nên ăn hoặc uống quá nhiều trong vòng 3 giờ trước khi đi ngủ.
Cách điều trị chứng mất ngủ bằng thuốc khi nào?
Người dùng phải sử dụng các cách trị chứng khó ngủ trong những trường hợp sau:
– Điều trị dứt điểm các bệnh là nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ, những người bị mất ngủ do đau xương khớp được cho dùng thuốc chữa thoái hóa khớp hoặc thuốc giảm đau. Sau khi các bệnh này được chữa dứt điểm thì người bệnh sẽ ngủ lại được.
– Mất ngủ kéo dài không rõ nguyên nhân. Những người này sẽ được sử dụng thuốc ngủ đề điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Lưu ý: Nhóm thuốc benzodiazepine (Seduxen, Valium) có tác dụng phụ là gây buồn ngủ ban ngày, và dễ gây té ngã đối với người cao tuổi. Tốt nhất, bạn nên dùng thuốc ngủ thuộc các nhóm khác, chẳng hạn như zolpidem (Stilnox).
Để việc điều trị bệnh mất ngủ ở người già tốt nhất, ngoài dùng thuốc các bạn cũng nên kết hợp với các phương pháp khác.