Ốc nhồi còn gọi là ốc đồng, điền loa, sống trong các ao, ruộng vùng đồng bằng, trung du. Ốc nhồi là nguyên liệu để chế biến thành nhiều món ăn dân dã như ốc xào, bún ốc, canh ốc hay những món đặc sản: ốc nhồi thịt, ốc hấp lá gừng, ốc nhồi hấp sả. Các món ăn này giúp thông lợi đại tiểu tiện, giải phiền nhiệt và tiêu thũng nên thường làm thực đơn cho mùa hè.
Ốc nhồi chứa protid, lipid, các vitamin (B[SUB]1[/SUB], B[SUB]2[/SUB], PP), muối Ca, P. Theo Đông y, ốc nhồi vị ngọt, mặn, tính hàn; vào vị, đại tràng, bàng quang. Vỏ ốc vị ngọt, tính bình, có công năng lợi thủy thanh nhiệt. Dùng cho các trường hợp sốt nóng, đái khó, phù nề, vàng da, bệnh tiểu đường, trĩ. Vỏ ốc có tác dụng giải tâm phiền.
Món ăn - bài thuốc chữa bệnh từ ốc nhồi:
- Canh ốc nhồi, củ chuối tiêu: ốc nhồi 500 - 2.000g, củ chuối 500 - 1.000g. Ốc ngâm sạch, đập bỏ vỏ, rửa sạch nhớt, thái miếng; củ chuối ép lấy nước, nấu với ốc, khi chín nhừ thêm đường trắng và gia vị cho ăn.
- Ốc nhồi xào nấm hương: ốc nhồi 500 - 2.000g, nấm hương 20g, thịt nạc 60g. Ốc ngâm nước sạch 1 - 2 ngày, đem đập lấy phần thịt ốc, rửa sạch nhớt, thái lát; nấm hương ngâm rửa sạch để ráo nước, thái nhỏ; thịt nạc thái cùng trộn lẫn với ốc và nấm hương, thêm gia vị hành, gừng, bột tiêu, muối, dấm; để 15 phút. Xào to lửa với dầu đến chín, thêm nước dùng, đun cho sôi đều. Ăn nóng. Dùng cho các trường hợp sốt nóng vàng da, tiểu ít.
- Nước canh ốc nhồi, tàu hũ: ốc nhồi 500 - 1.000g đem đập bỏ vỏ ốc, rửa sạch, thái miếng, nấu với đậu phụ, hành củ (hoặc hành tươi) lấy nước cho uống. Dùng cho các trường hợp say rượu.
- Ốc nhồi luộc: ốc nhồi 500 - 2.000g. Ngâm ốc với nước gạo 2 - 3 ngày sau rửa sạch, đem luộc với một nắm lá bưởi đến chín, khêu ốc ăn với nước gừng pha dấm thanh, đường và mắm, đồng thời uống nước luộc ốc. Dùng cho bệnh nhân sốt nóng vàng da.
- Chữa lợi và niêm mạc lở loét, lưỡi rộp: vỏ ốc 2 cái, cỏ nhọ nồi 50g. Vỏ ốc sao với cát, tán mịn; cỏ nhọ nồi sấy khô, tán bột. Trộn đều hai thứ bột. Xát vào răng lợi nhiều lần trong ngày.
Kiêng kỵ:Những người tỳ vị hư hàn không nên dùng.
Ốc nhồi chứa protid, lipid, các vitamin (B[SUB]1[/SUB], B[SUB]2[/SUB], PP), muối Ca, P. Theo Đông y, ốc nhồi vị ngọt, mặn, tính hàn; vào vị, đại tràng, bàng quang. Vỏ ốc vị ngọt, tính bình, có công năng lợi thủy thanh nhiệt. Dùng cho các trường hợp sốt nóng, đái khó, phù nề, vàng da, bệnh tiểu đường, trĩ. Vỏ ốc có tác dụng giải tâm phiền.
Ốc nhồi nấu chuối và đậu phụ giúp thông lợi tiểu tiện, tiêu thũng, giải nhiệt. |
- Canh ốc nhồi, củ chuối tiêu: ốc nhồi 500 - 2.000g, củ chuối 500 - 1.000g. Ốc ngâm sạch, đập bỏ vỏ, rửa sạch nhớt, thái miếng; củ chuối ép lấy nước, nấu với ốc, khi chín nhừ thêm đường trắng và gia vị cho ăn.
- Ốc nhồi xào nấm hương: ốc nhồi 500 - 2.000g, nấm hương 20g, thịt nạc 60g. Ốc ngâm nước sạch 1 - 2 ngày, đem đập lấy phần thịt ốc, rửa sạch nhớt, thái lát; nấm hương ngâm rửa sạch để ráo nước, thái nhỏ; thịt nạc thái cùng trộn lẫn với ốc và nấm hương, thêm gia vị hành, gừng, bột tiêu, muối, dấm; để 15 phút. Xào to lửa với dầu đến chín, thêm nước dùng, đun cho sôi đều. Ăn nóng. Dùng cho các trường hợp sốt nóng vàng da, tiểu ít.
- Nước canh ốc nhồi, tàu hũ: ốc nhồi 500 - 1.000g đem đập bỏ vỏ ốc, rửa sạch, thái miếng, nấu với đậu phụ, hành củ (hoặc hành tươi) lấy nước cho uống. Dùng cho các trường hợp say rượu.
- Ốc nhồi luộc: ốc nhồi 500 - 2.000g. Ngâm ốc với nước gạo 2 - 3 ngày sau rửa sạch, đem luộc với một nắm lá bưởi đến chín, khêu ốc ăn với nước gừng pha dấm thanh, đường và mắm, đồng thời uống nước luộc ốc. Dùng cho bệnh nhân sốt nóng vàng da.
- Chữa lợi và niêm mạc lở loét, lưỡi rộp: vỏ ốc 2 cái, cỏ nhọ nồi 50g. Vỏ ốc sao với cát, tán mịn; cỏ nhọ nồi sấy khô, tán bột. Trộn đều hai thứ bột. Xát vào răng lợi nhiều lần trong ngày.
Kiêng kỵ:Những người tỳ vị hư hàn không nên dùng.
TS. Nguyễn Đức Quang-Theo SKĐS