Thuốc Đông y - Bệnh sởi trong Đông y gọi là Ma chẩn hay sa tử, việc dùng những bài thuốc dân gian để trị sởi luôn được đánh giá cao bởi công dụng cùng hiệu quả nhanh chóng.
Theo phân tích của giảng viên Cao đẳng Dược – Trường Cao đẳng Y dược Pasteur thì sởi ở trẻ sơ sinh được mẹ truyền các kháng thể miễn dịch thông qua nhau thai và kháng thể có thể tồn tại từ 4 đến 6 tháng, do vậy trẻ ít khi mắc sởi trong giai đoạn này. Nhưng kháng thể từ mẹ chỉ có thể bảo vệ trẻ đến tháng thứ 9 sau khi sinh. Đây là lý do tiêm chủng ngừa sởi thường được thực hiện trước khi trẻ được 12 tháng. Tuy nhiên, có nhiều lý do nên một số ít trẻ đã tiêm chủng vẫn có thể mắc sởi. Còn theo đánh giá và quan điểm của các Y sĩ y học cổ truyền thì bệnh sởi do khí độc đi vào phế, phế chủ bì mao nên có các nốt ban đỏ, khoảng 10 ngày các nốt ban bay mất. Nhưng nếu cơ thể suy yếu, nhiệt thịnh bế ở trong, nhiệt tà quá mạnh không ra ngoài (các nốt ban không mọc) dễ gây biến chứng: viêm phổi, tiêu chảy …
Khi trẻ bị bệnh sởi, ngoài việc hỗ trợ hạ sốt, nghỉ ngơi tại giường, bù phụ nước – điện giải và bổ sung vitamin A… theo cách của Y học hiện đại thì sởi cũng được đông y điều trị với những bài thuốc như sau:
Thời kỳ phát sốt (3 – 4 ngày): Người bệnh bắt đầu sốt, ho, chảy nước mũi, chảy nước mắt, người mệt mỏi, sốt cao dần, rêu lưỡi trắng hoặc hơi vàng, niêm mạc miệng có ban chẩn, xem kỹ vùng tai, gáy, cổ, lưng có một vài điểm ban đỏ (rất giống thời kỳ khởi phát của các bệnh truyền nhiễm khác, cần chú ý dịch tễ học). Dùng một trong các bài:
Bài 1: Lá dấp cá 16g, cam thảo đất 12g, rau rệu 16g. Sắc uống.
Bài 2: Phù bình (bèo cái) 12g, ngưu bàng tử 10g, thăng ma 8g, thuyền thoái 4g, liên kiều 8g, đậu xị 12g, cát căn 8g. Sắc uống.
Bài 3: Thăng ma 4g, cát căn 12g, xích thược 6g, cam thảo 2g. Sắc uống.
Thời kỳ sởi mọc (3 – 4 ngày): Xuất hiện các nốt ban sởi, tuần tự từ đầu, mặt, thân mình, lòng bàn tay, bàn chân, mọc càng ngày càng dày, sốt cao, ho nhiều, đại tiện nát, rêu lưỡi vàng, chất lưỡi đỏ, mạch sác. Phép chữa là thanh nhiệt giải độc. Dùng một trong các bài:
Bài 1: Ma hoàng 4g, hạnh nhân 6g, thạch cao (sắc trước) 20g, cam thảo 3g. Sắc uống. Dùng khi sởi mọc có dấu hiệu biến chứng sưng phổi.
Bài 2: Hoàng liên sao 2g, hoàng cầm sao 2g, hậu phác sao 2g, chỉ xác sao 4g, binh lang sao 4g, thanh bì 2g, liên kiều 4g, ngưu bàng tử 4g, sơn tra 8g, đương quy 3g, đăng tâm thảo 6g, cam thảo 2g. Sắc uống. Dùng khi sởi mọc có kèm tiêu chảy.
thời
Thời kỳ sởi bay (3 – 4 ngày): Sốt có giảm, nhưng còn triều nhiệt do tân dịch giảm, ho, miệng khô, lưỡi đỏ, rêu ít. Dùng một trong các bài:
Bài 1: Ngân sài hồ 8g, sa sâm 12g, huyền sâm 8g, long đởm thảo 3g, đảng sâm 8g, mạch đông 6g, cam thảo 4g, đăng tâm thảo 3g. Tán bột hay sắc uống.
Bài 2: Hoàng cầm 12g, địa cốt bì 12g, tang bạch bì 8g, mạch môn 8g, sa sâm 8g, lô căn 8g. Sắc uống.
Bạn có thể áp dụng một trong những bài thuốc Đông y trên đây để trị sởi và thấy được hiệu quả tích cực sau một thời gian sử dụng.
Có những bài thuốc điều trị bệnh sởi theo từng thời kỳ
Theo phân tích của giảng viên Cao đẳng Dược – Trường Cao đẳng Y dược Pasteur thì sởi ở trẻ sơ sinh được mẹ truyền các kháng thể miễn dịch thông qua nhau thai và kháng thể có thể tồn tại từ 4 đến 6 tháng, do vậy trẻ ít khi mắc sởi trong giai đoạn này. Nhưng kháng thể từ mẹ chỉ có thể bảo vệ trẻ đến tháng thứ 9 sau khi sinh. Đây là lý do tiêm chủng ngừa sởi thường được thực hiện trước khi trẻ được 12 tháng. Tuy nhiên, có nhiều lý do nên một số ít trẻ đã tiêm chủng vẫn có thể mắc sởi. Còn theo đánh giá và quan điểm của các Y sĩ y học cổ truyền thì bệnh sởi do khí độc đi vào phế, phế chủ bì mao nên có các nốt ban đỏ, khoảng 10 ngày các nốt ban bay mất. Nhưng nếu cơ thể suy yếu, nhiệt thịnh bế ở trong, nhiệt tà quá mạnh không ra ngoài (các nốt ban không mọc) dễ gây biến chứng: viêm phổi, tiêu chảy …
Khi trẻ bị bệnh sởi, ngoài việc hỗ trợ hạ sốt, nghỉ ngơi tại giường, bù phụ nước – điện giải và bổ sung vitamin A… theo cách của Y học hiện đại thì sởi cũng được đông y điều trị với những bài thuốc như sau:
Thời kỳ phát sốt (3 – 4 ngày): Người bệnh bắt đầu sốt, ho, chảy nước mũi, chảy nước mắt, người mệt mỏi, sốt cao dần, rêu lưỡi trắng hoặc hơi vàng, niêm mạc miệng có ban chẩn, xem kỹ vùng tai, gáy, cổ, lưng có một vài điểm ban đỏ (rất giống thời kỳ khởi phát của các bệnh truyền nhiễm khác, cần chú ý dịch tễ học). Dùng một trong các bài:
Bài 1: Lá dấp cá 16g, cam thảo đất 12g, rau rệu 16g. Sắc uống.
Bài 2: Phù bình (bèo cái) 12g, ngưu bàng tử 10g, thăng ma 8g, thuyền thoái 4g, liên kiều 8g, đậu xị 12g, cát căn 8g. Sắc uống.
Bài 3: Thăng ma 4g, cát căn 12g, xích thược 6g, cam thảo 2g. Sắc uống.
Cát căn là vị thuốc trị sởi thời kỳ phát sốt (3-4 ngày)
Thời kỳ sởi mọc (3 – 4 ngày): Xuất hiện các nốt ban sởi, tuần tự từ đầu, mặt, thân mình, lòng bàn tay, bàn chân, mọc càng ngày càng dày, sốt cao, ho nhiều, đại tiện nát, rêu lưỡi vàng, chất lưỡi đỏ, mạch sác. Phép chữa là thanh nhiệt giải độc. Dùng một trong các bài:
Bài 1: Ma hoàng 4g, hạnh nhân 6g, thạch cao (sắc trước) 20g, cam thảo 3g. Sắc uống. Dùng khi sởi mọc có dấu hiệu biến chứng sưng phổi.
Bài 2: Hoàng liên sao 2g, hoàng cầm sao 2g, hậu phác sao 2g, chỉ xác sao 4g, binh lang sao 4g, thanh bì 2g, liên kiều 4g, ngưu bàng tử 4g, sơn tra 8g, đương quy 3g, đăng tâm thảo 6g, cam thảo 2g. Sắc uống. Dùng khi sởi mọc có kèm tiêu chảy.
thời
Thời kỳ sởi bay (3 – 4 ngày): Sốt có giảm, nhưng còn triều nhiệt do tân dịch giảm, ho, miệng khô, lưỡi đỏ, rêu ít. Dùng một trong các bài:
Bài 1: Ngân sài hồ 8g, sa sâm 12g, huyền sâm 8g, long đởm thảo 3g, đảng sâm 8g, mạch đông 6g, cam thảo 4g, đăng tâm thảo 3g. Tán bột hay sắc uống.
Bài 2: Hoàng cầm 12g, địa cốt bì 12g, tang bạch bì 8g, mạch môn 8g, sa sâm 8g, lô căn 8g. Sắc uống.
Bạn có thể áp dụng một trong những bài thuốc Đông y trên đây để trị sởi và thấy được hiệu quả tích cực sau một thời gian sử dụng.