Tê tay là một trong những khó chịu mà một số người, già cũng như trẻ, mắc phải. Bệnh có thể do nhiều nguyên nhân: rối loạn canxi máu, co thắt mạch máu ngoại vi... nhưng hay gặp nhất là hội chứng ống cổ tay.
Nam hay nữ đều có thể bị bệnh, nhưng phụ nữ bị nhiều hơn nam giới.
Triệu chứng: dễ nhận biết
Tê tay do hội chứng ống cổ tay thường gặp ở người 35 tuổi trở lên, nhất là ở phụ nữ, người trẻ hơn cũng có thể bị nhưng ít. Bệnh thường thấy ở người lao động dùng nhiều tới động tác lắc của cổ tay, như các bà nội trợ, chị em tiểu thương. Chị em buôn bán thịt cá ở chợ cũng dễ bị chứng bệnh này, có thể do hay dùng dao nặng chặt thịt cá hàng ngày, cũng có phần do thường xuyên chịu ẩm ướt. Người lao động các ngành nghề cần sử dụng bàn tay nhiều, cả nam lẫn nữ, đều có thể bị. Người hay sử dụng máy vi tính cũng có thể bị tê tay. Hội chứng ống cổ tay còn là biểu hiện của một trong những bệnh sau: các loại viêm đa dây thần kinh, bệnh viêm đa khớp dạng thấp… Ví dụ: trong viêm đa dây thần kinh do tiểu đường, giai đoạn đầu có thể chỉ có hội chứng ống cổ tay. Hội chứng này đôi khi xuất hiện song song với bệnh thoái hoá cột sống cổ.
Biểu hiện đầu tiên của bệnh là tê tay: tê ở gan bàn tay, cùng với ngón trỏ và ngón giữa. Thường nhất là người bệnh chỉ thấy tê ngón trỏ và ngón giữa. Nhưng cũng có người cảm thấy tê ở tất cả các ngón tay, ở hai ngón vừa kể thì tê nhiều hơn. Tê tay thường xuất hiện khi cầm tay lái xe máy đi xa, có người đang đi xe máy phải dừng lại buông tay ra vẩy vẩy mấy cái, rồi mới đi tiếp được. Càng ngày quãng đường đi xe máy không bị tê tay càng ngắn lại; cũng có người đang ngủ, nửa đêm bị thức giấc do tê và đau các ngón tay, dậy đi lại và vẩy tay một lúc lại hết tê và ngủ lại được. Bệnh thường khởi đầu ở một tay, thường là ở tay thuận. Ví dụ nếu thuận tay phải, thì khi bị tê tay do hội chứng ống cổ tay, thường bị ở tay phải trước. Về sau có thể tay bên kia cũng tê. Sau một thời gian không được chữa trị, dần dần có rối loạn vận động, biểu hiện bằng yếu và teo khối cơ ô mô cái là khối cơ vốn phồng lên ở gan tay, chỗ dưới của ngón tay cái (người miền Nam gọi là “trái chanh”). Khi quá gấp hoặc quá ưỡn cổ tay, triệu chứng tê tay có thể tăng lên.
Gõ búa ra bệnh
Nguyên nhân của bệnh là do dây thần kinh giữa bị chèn ép ở cổ tay. Dây thần kinh giữa là một dây nhận cảm giác ngoài da của ngón trỏ và ngón giữa, và gan bàn tay ở phía dưới hai ngón tay đó. Đồng thời, dây thần kinh giữa còn chỉ huy co cơ của các ngón tay, nhất là tại ô mô cái. Tại cổ tay, dây thần kinh giữa đi trong một đường ống, gọi là ống cổ tay (carpal tunnel). Ống cổ tay là khoảng không gian giữa các xương của cổ tay ở dưới và ở hai bên, có một tấm gân rộng gọi là cân ngang của cổ tay phủ lên trên như một cái mái. Khoảng không gian trong ống cổ tay khá chật hẹp, khi nó chít hẹp lại, thì dây thần kinh giữa bị chẹt trong đó, gây ra hội chứng ống cổ tay. Khi khám bệnh, bác sĩ thần kinh dùng búa cao su gõ vào cổ tay, người bệnh thấy tê lan xuống các ngón tay, gọi là dấu hiệu Tinnel.
Hội chứng ống cổ tay là loại bệnh gây tê tay (và teo bàn tay nếu để muộn) hay gặp nhất. Trên thế giới người ta đã đề cập tới từ lâu. Một phương pháp giúp chẩn đoán chính xác hội chứng ống cổ tay là chẩn đoán điện, hay còn gọi là điện cơ. Hiện nay nhiều bệnh viện trong cả nước đã có máy điện cơ. Nếu bạn gần đây hay bị tê tay, tê tăng lên khi cầm tay lái xe máy, hoặc bị vào lúc nửa đêm đang ngủ, tê nhiều ở ngón trỏ và ngón giữa, thì chúng tôi khuyên bạn hãy đi đo điện cơ, tức là làm chẩn đoán điện. Nếu đã chẩn đoán rõ ràng là hội chứng ống cổ tay, thì việc điều trị tê tay trở nên dễ dàng.
Hai cách điều trị
Điều trị nội khoa là bác sĩ sử dụng thuốc kháng viêm, thuốc bổ dưỡng cho dây thần kinh, và thuốc bổ dưỡng cho hệ thống xương sụn. Nếu bệnh không đỡ, bác sĩ sẽ chích thuốc corticoide vào trong ống cổ tay. Bệnh có thể khỏi từ vài tháng đến nhiều năm, tuỳ từng người, càng phát hiện sớm để trị bệnh thì càng mau khỏi.
Điều trị phẫu thuật thì triệt để hơn: bác sĩ rạch một đường nhỏ ở cổ tay để giải phóng dây thần kinh ra khỏi ống cổ tay. Đây là một phẫu thuật thường làm, thường chỉ cần gây tê tại chỗ, bệnh nhân thậm chí không cần nằm viện. Đa số sau mổ khỏi vĩnh viễn.
Vì vậy, khi bị tê tay khi đi xe máy, tê tay về đêm, hãy khám thần kinh, đo điện cơ nếu cần, và tiến hành điều trị sớm bằng nội khoa hoặc phẫu thuật.
PGS.TS.BS Nguyễn Hữu Công
Theo SGTT
Nam hay nữ đều có thể bị bệnh, nhưng phụ nữ bị nhiều hơn nam giới.
Tê tay do hội chứng ống cổ tay thường gặp ở người 35 tuổi trở lên, nhất là ở phụ nữ, người trẻ hơn cũng có thể bị nhưng ít. Bệnh thường thấy ở người lao động dùng nhiều tới động tác lắc của cổ tay, như các bà nội trợ, chị em tiểu thương. Chị em buôn bán thịt cá ở chợ cũng dễ bị chứng bệnh này, có thể do hay dùng dao nặng chặt thịt cá hàng ngày, cũng có phần do thường xuyên chịu ẩm ướt. Người lao động các ngành nghề cần sử dụng bàn tay nhiều, cả nam lẫn nữ, đều có thể bị. Người hay sử dụng máy vi tính cũng có thể bị tê tay. Hội chứng ống cổ tay còn là biểu hiện của một trong những bệnh sau: các loại viêm đa dây thần kinh, bệnh viêm đa khớp dạng thấp… Ví dụ: trong viêm đa dây thần kinh do tiểu đường, giai đoạn đầu có thể chỉ có hội chứng ống cổ tay. Hội chứng này đôi khi xuất hiện song song với bệnh thoái hoá cột sống cổ.
Biểu hiện đầu tiên của bệnh là tê tay: tê ở gan bàn tay, cùng với ngón trỏ và ngón giữa. Thường nhất là người bệnh chỉ thấy tê ngón trỏ và ngón giữa. Nhưng cũng có người cảm thấy tê ở tất cả các ngón tay, ở hai ngón vừa kể thì tê nhiều hơn. Tê tay thường xuất hiện khi cầm tay lái xe máy đi xa, có người đang đi xe máy phải dừng lại buông tay ra vẩy vẩy mấy cái, rồi mới đi tiếp được. Càng ngày quãng đường đi xe máy không bị tê tay càng ngắn lại; cũng có người đang ngủ, nửa đêm bị thức giấc do tê và đau các ngón tay, dậy đi lại và vẩy tay một lúc lại hết tê và ngủ lại được. Bệnh thường khởi đầu ở một tay, thường là ở tay thuận. Ví dụ nếu thuận tay phải, thì khi bị tê tay do hội chứng ống cổ tay, thường bị ở tay phải trước. Về sau có thể tay bên kia cũng tê. Sau một thời gian không được chữa trị, dần dần có rối loạn vận động, biểu hiện bằng yếu và teo khối cơ ô mô cái là khối cơ vốn phồng lên ở gan tay, chỗ dưới của ngón tay cái (người miền Nam gọi là “trái chanh”). Khi quá gấp hoặc quá ưỡn cổ tay, triệu chứng tê tay có thể tăng lên.
Gõ búa ra bệnh
Nguyên nhân của bệnh là do dây thần kinh giữa bị chèn ép ở cổ tay. Dây thần kinh giữa là một dây nhận cảm giác ngoài da của ngón trỏ và ngón giữa, và gan bàn tay ở phía dưới hai ngón tay đó. Đồng thời, dây thần kinh giữa còn chỉ huy co cơ của các ngón tay, nhất là tại ô mô cái. Tại cổ tay, dây thần kinh giữa đi trong một đường ống, gọi là ống cổ tay (carpal tunnel). Ống cổ tay là khoảng không gian giữa các xương của cổ tay ở dưới và ở hai bên, có một tấm gân rộng gọi là cân ngang của cổ tay phủ lên trên như một cái mái. Khoảng không gian trong ống cổ tay khá chật hẹp, khi nó chít hẹp lại, thì dây thần kinh giữa bị chẹt trong đó, gây ra hội chứng ống cổ tay. Khi khám bệnh, bác sĩ thần kinh dùng búa cao su gõ vào cổ tay, người bệnh thấy tê lan xuống các ngón tay, gọi là dấu hiệu Tinnel.
Hội chứng ống cổ tay là loại bệnh gây tê tay (và teo bàn tay nếu để muộn) hay gặp nhất. Trên thế giới người ta đã đề cập tới từ lâu. Một phương pháp giúp chẩn đoán chính xác hội chứng ống cổ tay là chẩn đoán điện, hay còn gọi là điện cơ. Hiện nay nhiều bệnh viện trong cả nước đã có máy điện cơ. Nếu bạn gần đây hay bị tê tay, tê tăng lên khi cầm tay lái xe máy, hoặc bị vào lúc nửa đêm đang ngủ, tê nhiều ở ngón trỏ và ngón giữa, thì chúng tôi khuyên bạn hãy đi đo điện cơ, tức là làm chẩn đoán điện. Nếu đã chẩn đoán rõ ràng là hội chứng ống cổ tay, thì việc điều trị tê tay trở nên dễ dàng.
Hai cách điều trị
Điều trị nội khoa là bác sĩ sử dụng thuốc kháng viêm, thuốc bổ dưỡng cho dây thần kinh, và thuốc bổ dưỡng cho hệ thống xương sụn. Nếu bệnh không đỡ, bác sĩ sẽ chích thuốc corticoide vào trong ống cổ tay. Bệnh có thể khỏi từ vài tháng đến nhiều năm, tuỳ từng người, càng phát hiện sớm để trị bệnh thì càng mau khỏi.
Điều trị phẫu thuật thì triệt để hơn: bác sĩ rạch một đường nhỏ ở cổ tay để giải phóng dây thần kinh ra khỏi ống cổ tay. Đây là một phẫu thuật thường làm, thường chỉ cần gây tê tại chỗ, bệnh nhân thậm chí không cần nằm viện. Đa số sau mổ khỏi vĩnh viễn.
Vì vậy, khi bị tê tay khi đi xe máy, tê tay về đêm, hãy khám thần kinh, đo điện cơ nếu cần, và tiến hành điều trị sớm bằng nội khoa hoặc phẫu thuật.
PGS.TS.BS Nguyễn Hữu Công
Theo SGTT