Các yếu tố dị ứng gây khởi phát Hen

Dị nguyên từ vật nuôi trong nhà: chó, mèo, chuột nhà, chuột đồng, … những mảnh da vụn, lông, nước tiểu, nước bọt, phân gây ra cơn hen suyễn cho những trẻ em hay chơi, ngủ chung với chúng.
Để tránh yếu tố dị nguyên này không cho vật nuôi vào phòng ngủ, phòng khách, hút bụi, lau chùi những khu vực có vật nuôi ở thường xuyên, nuôi chúng ở những khu vực riêng cách xa nhà ở.

Chất khí từ lò đun nấu gây kích ứng tới đường hô hấp của bệnh nhân, khi dùng phải đặt lò ở nơi thoáng, có máy hút.

Các sản phẩm tiêu dùng: dụng cụ chùi nhà, sơn, mỹ phẩm, nước hoa, sản phẩm có mùi có thể gây dị ứng cho bệnh nhân. Để phòng tránh chủ động nên hạn chế tiếp xúc, sử dụng ở không gian thoáng, đối với sản phẩm xịt phải báo trước với bệnh nhân.

b. Dị nguyên ngoài nhà:

· Phấn hoa là chất gây phản ứng dị ứng theo mùa, thường xuất hiện vào mùa xuân khi cây ra hoa. Các bệnh nhân có tiền sử dị ứng với phấn hoa nên tránh đi ra ngoài, không đi du lịch đến nơi có nhiều cây cối vào mùa ra hoa, cần gặp bác sĩ tư vấn, phòng ngừa cơn hen xảy ra.

· Khói thuốc lá: Là yếu tố kích thích mạnh khởi phát hen. Người ta thấy rằng những bà mẹ hút thuốc lá khi mang thai nguy cơ con sinh ra năm đầu tiên bị khò khè nhiều hơn 4 lần so bà mẹ không hút thuốc lá. Tiếp xúc với khói thuốc lá trong môi trường làm tăng nguy cơ xuất hiện các bệnh hô hấp dưới cho những trẻ em và thiếu niên.

· Ô nhiễm không khí: sự bùng phát các cơn hen xảy ra trong các đợt không khí bị ô nhiễm do các chất gây dị ứng lên nhiều trong không khí. Vì vậy tránh đi ra ngoài vào những thời điểm không khí bị ô nhiễm cao, đi ra ngoài phải mang theo thuốc xịt phòng ngừa.

c. Nhiễm trùng do siêu vi: Các loại siêu vi như siêu vi á cúm, RSV gây nhiễm trùng hô hấp vừa gây cơn hen và làm bệnh nhân hen nhạy cảm với các yếu tố gây khởi phát hen khác.

d. Các yếu tố gây dị ứng nghề nghiệp:

Hen nghề nghiệp là hen do tiếp xúc với các yếu tố trong môi trường nghề nghiệp, chủ yếu ở người lớn. Nghề nghiệp có nguy cơ mắc hen cao là nông dân, thợ sơn, lau chùi và sản xuất nhựa.
Phương pháp tốt nhất để phòng ngừa hen nghề nghiệp là tránh hoặc hạn chế tiếp xúc với các chất gây dị ứng trong nghề nghiệp.

e. Thực phẩm và phụ gia thực phẩm:

Các loại thực phẩm có thể gây khởi phát hen: trứng, bò sữa, đậu phộng, đậu nành, cá, tôm và sò ốc.
Người ta thấy rằng trẻ em được nuôi bằng sữa bò hay sữa đậu nành bị khò khè trong các năm tháng đầu tiên nhiều hơn trẻ bú sữa mẹ.
Các chất bảo quản thực phẩm cũng có thể kích hoạt hen: sulfit, bisulfit natri, bisulfit kali, metabisulfit natri, metabisulfit kali…

f. Tập thể dục, vận động mạnh

Tập thể dục có thể làm triệu chứng hen bùng phát đặc biệt khi hen không được kiểm soát tốt. Nếu hen làm giới hạn khả năng vận động, tập thể dục bạn cần gặp bác sĩ để được tư vấn.
Khi tập thể dục bạn cần khởi động nhẹ nhàng trước, làm nóng cơ thể tránh tập ngoài trời lạnh. Xịt 2 nhát Ventolin 15 phút trước khi tập.

g. Một số thuốc ảnh hưởng lên hen:

Bệnh nhân hen có thể nhạy cảm với aspirin, thuốc kháng viêm giảm đau nhóm non-steroid như ibuprofen, naproxen, ketoprofen, thuốc tim mạch như chẹn bêta như propranolol, atenolol, bisoprolol….
Cần thông báo với bác sĩ khi biết mình bị phản ứng với các nhóm thuốc trên.
i. Thay đổi nội tiết ở phụ nữ có thể khởi phát hen đặc biệt ở những phụ nữ có thai, cần thiết phải gặp bác sĩ để được tư vấn.

C. Kết luận:

Biểu hiện những cơn hen đều liên quan đến yếu tố dị nguyên trên cơ địa bị hen. Chúng ta phải nắm rõ các yếu tố dị nguyên gây ra các cơn hen, để có biện pháp hạn chế. Kết hợp với những biện pháp để hạn chế các yếu tố dị nguyên, dùng thuốc phòng ngừa và điều trị các cơn hen xảy ra, nhằm cải thiện cuộc sống bệnh nhân tốt hơn.
​