(Suc khoe) - Việc chia tách không những ảnh hưởng tới nồng độ thuốc trong từng phần chia nhỏ mà còn làm mất một lượng đáng kể thuốc khi sử dụng và như vậy, hiệu quả dược lý không được như mong muốn. Đây thực sự là những chỉ định không nên có ở bác sĩ, dược sĩ và là những hành động không nên có ở bệnh nhân.
Những phần mà có liều lượng nhỏ hơn liều quy định thì khi sử dụng sẽ không đạt được hiệu quả điều trị. Còn những phần mà có liều lượng vượt quá liều quy định thì sẽ gây ngộ độc thuốc. Nhất là với các thuốc có biên độ điều trị hẹp hay chỉ số điều trị thấp, ngưỡng điều trị quá gần với ngưỡng gây ngộ độc thuốc.Có thể lấy ví dụ với các thuốc có biên độ điều trị hẹp như: aminoglycosides, ciclosporin, carbamazepine, digoxin, digitoxin, flecainide, lithium, phenytoin, phenobarbital, rifampicin, theophylline, warfarin. Với các thuốc này, việc bẻ thuốc rất dễ dẫn đến nguy cơ ngộ độc.
Trong trường hợp với gói bột hoà tan oresol thì lại khác. Nếu chúng ta hoà trong cả 1 lít nước thì sẽ thu được một hỗn hợp đồng nhất có áp suất thẩm thấu bằng với áp suất thẩm thấu của máu và do vậy không làm tổn thương tế bào. Nhưng khi ở trong dạng gói bột, dù nhà sản xuất đã cố gắng trộn đều nhưng vẫn có những phần nhiều muối quá, có những phần nhiều đường quá. Việc chia tách gói bột này làm thiên lệch áp suất thẩm thấu trong từng phần và do đó, có vẻ như chúng ta chia hai phần bằng nhau thì áp suất thẩm thấu trong hai phần là không ngang nhau.
Tất nhiên đều dẫn đến kết quả là áp suất của dung dịch được pha không ngang bằng với máu, hệ quả đều dẫn đến tan máu, vỡ tế bào. Việc ngăn chặn tiêu chảy coi như không thực hiện được.
Cần uống nguyên cả viên thuốc mới có tác dụng (ảnh minh họa)Việc chia tách thuốc không những ảnh hưởng tới nồng độ thuốc trong từng phần chia nhỏ mà còn làm mất một lượng đáng kể thuốc khi chúng ta thực hiện chia tách hay bẻ vỡ. Điều này làm mất đi một phần “kha khá” thuốc sử dụng và như vậy, hiệu quả dược lý không được như mong muốn. Như thế là việc bẻ thuốc, chia tách thuốc khi uống là một thực trạng không tốt.
Và lời khuyên
Do những biến cố ở trên một khuyến cáo mạnh mẽ là chúng ta tuyệt đối không nên tự ý bẻ thuốc ra khi uống hoặc tự ý chia tách ra để tiết kiệm. Sự cân bằng và chính xác hoá thường là không đạt được.
Tại các nhà thuốc, các phòng khám, không thể đơn giản hoá việc gộp các lần uống trong một ngày lại vào một viên thuốc và bán cho bệnh nhân với một lời dặn: bẻ ra để uống. Với người bệnh, việc chia không đều và rơi vãi thuốc làm hao hụt liều quy định là không thể tránh khỏi.
Trong những trường hợp bất khả kháng, chúng ta buộc phải chia liều lượng ra để dùng từ một viên thuốc ban đầu thì bắt buộc phải được thực hiện tại cơ sở y tế có những phương tiện chia chính xác và có những công cụ định liều cụ thể.
Những phần mà có liều lượng nhỏ hơn liều quy định thì khi sử dụng sẽ không đạt được hiệu quả điều trị. Còn những phần mà có liều lượng vượt quá liều quy định thì sẽ gây ngộ độc thuốc. Nhất là với các thuốc có biên độ điều trị hẹp hay chỉ số điều trị thấp, ngưỡng điều trị quá gần với ngưỡng gây ngộ độc thuốc.Có thể lấy ví dụ với các thuốc có biên độ điều trị hẹp như: aminoglycosides, ciclosporin, carbamazepine, digoxin, digitoxin, flecainide, lithium, phenytoin, phenobarbital, rifampicin, theophylline, warfarin. Với các thuốc này, việc bẻ thuốc rất dễ dẫn đến nguy cơ ngộ độc.
Trong trường hợp với gói bột hoà tan oresol thì lại khác. Nếu chúng ta hoà trong cả 1 lít nước thì sẽ thu được một hỗn hợp đồng nhất có áp suất thẩm thấu bằng với áp suất thẩm thấu của máu và do vậy không làm tổn thương tế bào. Nhưng khi ở trong dạng gói bột, dù nhà sản xuất đã cố gắng trộn đều nhưng vẫn có những phần nhiều muối quá, có những phần nhiều đường quá. Việc chia tách gói bột này làm thiên lệch áp suất thẩm thấu trong từng phần và do đó, có vẻ như chúng ta chia hai phần bằng nhau thì áp suất thẩm thấu trong hai phần là không ngang nhau.
Tất nhiên đều dẫn đến kết quả là áp suất của dung dịch được pha không ngang bằng với máu, hệ quả đều dẫn đến tan máu, vỡ tế bào. Việc ngăn chặn tiêu chảy coi như không thực hiện được.
Cần uống nguyên cả viên thuốc mới có tác dụng (ảnh minh họa)
Và lời khuyên
Do những biến cố ở trên một khuyến cáo mạnh mẽ là chúng ta tuyệt đối không nên tự ý bẻ thuốc ra khi uống hoặc tự ý chia tách ra để tiết kiệm. Sự cân bằng và chính xác hoá thường là không đạt được.
Tại các nhà thuốc, các phòng khám, không thể đơn giản hoá việc gộp các lần uống trong một ngày lại vào một viên thuốc và bán cho bệnh nhân với một lời dặn: bẻ ra để uống. Với người bệnh, việc chia không đều và rơi vãi thuốc làm hao hụt liều quy định là không thể tránh khỏi.
Trong những trường hợp bất khả kháng, chúng ta buộc phải chia liều lượng ra để dùng từ một viên thuốc ban đầu thì bắt buộc phải được thực hiện tại cơ sở y tế có những phương tiện chia chính xác và có những công cụ định liều cụ thể.
(Theo Sức khỏe & Đời sống)