Da liễu: Bệnh á sừng ở chân: Cách chữa trị & những lưu ý cần biết

Da liễu –

Các triệu chứng của bệnh á sừng ở chân như khô, nứt và bong tróc da rất thường gặp. Nhiều người chủ quan trước các dấu hiệu trên vì cho rằng nó có thể tự khỏi và không nguy hiểm. Suy nghĩ này khiến người bệnh điều trị bệnh á sừng không đúng cách, gây ra hàng loạt thương tổn ngoài da.

Tâm lí chủ quan này một phần do biểu hiện của bệnh á sừng ở chân giống với một số dấu hiệu ngoài da của các bệnh thông thường khác như tình trạng khô da, bong tróc da. Đồng thời một bộ phận người dân vẫn còn ngại đến bệnh viên nếu bệnh không nguy hiểm, nhất là bệnh ngoài da.

Tuy nhiên, với một bệnh không nguy hiểm nhưng gây nhiều khó chịu như bệnh á sừng, các chuyên gia khuyên bệnh nhân cần điều trị đúng cách, đúng nguyên nhân, đặc biệt cần điều trị sớm để tránh những rắc rối về sinh hoạt, thẩm mỹ không mong muốn.



Áp dụng cách chữa á sừng ở chân phù hợp cũng như nắm rõ những lưu ý trong phòng bệnh là chìa khóa đẩy lùi bệnh á sừng



Nội dung bài viết bao gồm:
Đặc điểm của bệnh á sừng ở chân

1. Dấu hiệu nhận biết bệnh á sừng ở chân
2. Nguyên nhân gây bệnh á sừng ở chân
3. Những ảnh hưởng của bệnh á sừng ở chân

Cách chữa bệnh á sừng ở chân tốt nhất hiện nay

1. Luôn dưỡng ẩm cho da
2. Cách chữa bệnh á sừng ở chân bằng mẹo dân gian
3. Trị bệnh á sừng ở chân bằng thuốc bôi
4. Điều trị bệnh á sừng ở chân bằng Đông Y

Những lưu ý khi bị bệnh á sừng ở chân


Đặc điểm của bệnh á sừng ở chân

Bệnh á sừng (Dermatitis plantaris sicca) là một thuật ngữ y khoa để mô tả tình trạng thương tổn tại lớp sừng ngoài da khiến cho da bị nứt, khô và bong tróc ở một số vị trí như bàn tay, bàn chân, khuỷu tay, tuy nhiên nhiều nhất là ở chân và gót chân. Á sừng thường mãn tính và tiến triển kéo dài, khả năng tái phát rất cao.

PGS. TS. Trần Lan Anh (Giảng viên Bộ môn Da Liễu Đại học Y Hà Nội) cho biết có thể xem bệnh á sừng là tình trạng chuyển hóa dang dở của các tế bào con và nguyên sinh chưa chuyển hóa thành lớp sừng hoàn thiện. Từ đó khiến cho lớp sừng yếu, kéo theo cấu trúc vùng da ảnh hưởng bị yếu, dễ bong tróc.

Ở nước ta bệnh á sừng ở chân tương đối phổ biến, đặc biệt là tại các khu vực có điều kiện y tế, điều kiện vệ sinh và chăm sóc sức khỏe còn hạn chế. Theo các chuyên gia, để điều trị bệnh á sừng ở chân có hiệu quả cao, điều kiện then chốt là bệnh nhân cần tuân thủ các phương pháp điều trị cũng như các lưu ý trong sinh hoạt, ăn uống, chăm sóc, vệ sinh da nhằm tránh tái phát bệnh.



Biểu bì da gồm lớp đáy (stratum basale), lớp tế bào gai (stratum spinosum), lớp hạt (stratum granulosum), lớp bóng (stratum lucidium), lớp sừng (stratum corneum). Người bị á sừng ở chân thường tổn thương chủ yếu ở lớp sừng



1. Dấu hiệu nhận biết bệnh á sừng ở chân

Bệnh á sừng ở chân có các dấu hiệu khá dễ nhận biết. Bao gồm:

• Bàn chân khô, da thô ráp ở các đầu ngón chân, gan trước bàn chân, rìa ban chân và gót chân
• Da tại các khu vực trên cũng có các dấu hiệu nứt nẻ
• Khi nứt nẻ diễn ra một thời gian có thể làm cho vùng da bị ảnh hưởng có dấu hiệu bong tróc thành từng mảng, khiến da trở nên xù xì

Ngoài các dấu hiệu điển hình, người bị á sừng ở chân còn có thể gặp phải tình trạng mụn nước vào mùa hè gây xù xì, ngứa ngáy. Nếu không can thiệp sớm, nứt nẻ da sẽ càng nặng, có thể gây ra nhiều khó chịu như nứt sâu, rướm máu,…



Bong tróc và nứt nẻ ngoài da là đặc điểm chung của người bị bệnh á sừng ở chân



2. Nguyên nhân gây bệnh á sừng ở chân

Chưa có những khẳng định chắc chắn về nguyên nhân gây ra bệnh á sừng. Tuy nhiên, theo ý kiếnc ủa các chuyên gia, bệnh á sừng có thể có mối liên quan đến một số yếu tố trong cuộc sống, bao gồm:

• Chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng trong một thời gian dài, thiếu vitamin A, C, D, E,… vốn rất cần cho da, khiến cho lớp sừng bị ảnh hưởng.
• Yếu tố di truyền cũng có ảnh hưởng nhất định đến tình trạng bệnh á sừng ở chân cũng như một số bệnh ngoài da khác
• Những thay đổi về nội tiết tố của cơ thể như tuổi dậy thì, độ tuổi mang thai, giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh,…
• Tiếp xúc với các thành phần có hại cho da như chất tẩy rửa, các hóa chất dạng lỏng, dung môi,… làm da yếu đi
• Ảnh hưởng của điều kiện thời tiết, môi trường như thời tiết nóng, lạnh, môi trường sống không vệ sinh, nguồn nước, không khí, đất,… bị ô nhiễm

Ngoài ra, một số yếu tố khác liên quan đến việc chăm sóc da không đúng cách, chưa khoa học,… cũng có thể gây ra tình trạng bệnh á sừng ở lòng bàn chân.



Các yếu tố trong môi trường sống có ảnh hưởng nhất định đến sức khoẻ của da, môi trường bẩn dễ làm gia tăng bệnh á sừng và các bệnh ngoài da khác



3. Những ảnh hưởng của bệnh á sừng ở chân

Nhìn chung, dù không nguy hiểm đến tính mạng như nhiều căn bệnh nguy hiểm khác nhưng á sừng cũng gây ra nhiều rắc rối trong cuộc sống và khiến cho chất lượng cuộc sống của bệnh nhân bị ảnh hưởng như gây đau, rát, rướm máu khi di chuyển, nhất là á sừng ở chân, đau tăng lên khi thời tiết lạnh, hanh khô, ảnh hưởng xấu đến thẩm mỹ và tâm lý của người bệnh,…

Cách chữa bệnh á sừng ở chân tốt nhất hiện nay

Trong điều trị bệnh á sừng ở chân, tùy theo mức độ tiến triển của bệnh, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân mà có thể áp dụng các giải pháp phù hợp để cải thiện tình trạng bệnh. Dưới đây là một số phương pháp mà bệnh nhân bị á sừng ở chân nên biết:

1. Luôn dưỡng ẩm cho da

Chăm sóc da bằng biện pháp dưỡng ẩm là một trong những cách rất quan trọng để tránh tình trạng suy yếu hàng rào bảo vệ da. Cung cấp độ ẩm phù hợp cho da cũng là giải pháp ngăn chặn tình trạng da khô và giúp chống lại tình trạng ngứa ngáy, giảm bong tróc, hạn chế tối đa nhiễm khuẩn ngoài da.

Do đó thao tác dưỡng ẩm cho da được xem là thao tác đặc biệt quan trọng đối với bệnh nhân đang điều trị bệnh á sừng ở chân. Tùy theo loại da mà bạn có thể áp dụng một số cách dưỡng ẩm khác nhau như dùng thuốc mỡ, dung dịch dưỡng ẩm, kem dưỡng ẩm. Mỗi dạng sản phẩm dưỡng ẩm thường phù hợp với những đặc tính da nhất định như:

• Chất làm ẩm dạng mỡ, dạng dầu: phù hợp cho vùng da khô và dày
• Kem dưỡng ẩm phù hợp để sử dụng cho những vùng da trong giai đoạn á sừng bán cấp, chưa có hiện tượng sưng phù nhiều, ít dịch tiết
• Các loại dung dịch dưỡng ẩm phù hợp để sử dụng cho người bị á sừng ở chân, với tác dụng cung cấp độ ẩm nhẹ nhàng mà không làm bít lỗ chân lông như các dạng kem và mỡ.

Khi dùng các sản phẩm dưỡng ẩm cần chú ý liều lượng được khuyến cáo, tránh dùng quá nhiều, sử dụng tốt nhất sau khi tắm khoảng 5 phút. Mỗi ngày có thể chia làm nhiều lần bôi tùy theo mức độ bệnh á sừng cần ở chân của bạn mà cung cấp độ ẩm như thế nào.



Dưỡng ẩm giúp da mềm và đủ độ ẩm, hạn chế tình trạng khô và bong tróc da do á sừng ở chân



2. Cách chữa bệnh á sừng ở chân bằng mẹo dân gian

Sử dụng các mẹo dân gian chữa bệnh á sừng là những phương pháp được khá nhiều người áp dụng, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm dân gian. Hiệu quả của các phương pháp điều trị á sừng ở chân theo dân gian phụ thuộc phần lớn vào cơ địa của bệnh nhân. Một số phương pháp dân gian phổ biến gồm có:

# Chữa á sừng ở chân bằng dầu dừa

Dầu dừa là một trong những nguyên liệu tự nhiên lành tính và dịu nhẹ với làn da. Trong thành phần của dầu dừa có một lượng nước và tinh dầu tự nhiên, rất tốt cho việc dưỡng ẩm làn da, hỗ trợ tẩy tế bào chết do bong tróc, giúp điều trị á sừng ở chân an toàn và tự nhiên. Đồng thời, dầu dừa cũng giúp cho làn da mềm mại và dễ tái tạo tế bào da mới. Cách dùng dầu dừa khá đơn giản và dễ áp dụng:

Chuẩn bị

• Dầu dừa nguyên chất 200ml
• Nước ấm
• Khăn mềm

Thực hiện

• Sử dụng nước ấm để vệ sinh sạch vùng da bàn chân bị á sừng
• Dùng khăn mềm để lau khô chân
• Cho một lượng nhỏ dầu dừa vào lòng bàn tay sau đó xoa lòng bàn tay cho ấm, để dầu dừa tán đều rồi bắt đầu massage vùng bàn chân
• Xoa bóp đều khoảng 10 phút cho đến khi vùng da bàn chân mềm và ẩm
• Sau khi xoa bóp, bạn có thể dùng giấy thấp dầu thấm qua phần dầu thừa trên da để không có cảm giác nhờn, nhầy sau khi sử dụng dầu dừa

Dầu dừa giúp làm mềm da, cung cấp độ ẩm, cải thiện tình trạng nứt nẻ và bong tróc da



# Chữa á sừng ở chân bằng lá lốt

Lá lốt (piper lolot) là một trong những loại lá có khá nhiều công dụng hữu ích để làm thực phẩm và dùng để chăm sóc sức khỏe. Trong thành phần của lá lốt có nhiều chất nóng, cay nồng, tác dụng chính của lá lốt là chống phong hàn, giảm đau, giúp cho vết thương mau liền. Đây cũng là thành phần tự nhiên rất phù hợp để chữa á sừng ở chân.

Chuẩn bị

• Lá lốt khoảng 30g
• Nước sạch 1 lít
• Muối sạch khoảng 2 – 3 muỗng

Thực hiện

• Hòa nước với muối sau đó rửa sạch lá lốt và để ráo
• Sau đó, bạn chuẩn bị một nồi nước khác, pha muối và cho lá lốt vào nồi
• Khi nước ấm, chưa sôi thì có thể tắt lửa, thời gian đun trong khoảng 5 – 7 phút là được
• Sau khi nước đã đun xong, bạn để cho hơi nguội, khoảng 37 – 40 độ rồi dùng nước này để ngâm chân trước khi ngủ mỗi ngày
• Cách này có thể thực hiện trong khoảng 5 – 7 ngày để giúp cải thiện tình trạng khô da do á sừng ở chân

Lá lốt là dược liệu tự nhiên tốt cho bệnh nhân bị á sừng ở chan do có nhiều chất kháng khuẩn có lợi



# Trầu không chữa á sừng ở chân

Lá trầu không (piper betle) là một trong những loại dược liệu tự nhiên được sử dụng nhiều trong dân gian để cải thiện một số bệnh thường gặp, trong đó có các bệnh ngoài da như á sừng ở chân. Các tinh dầu trong lá trầu được cho là có tính kháng sinh khá tốt, có công dụng hữu hiệu trong việc cải thiện tình trạng nấm, khuẩn, khô da,…

Chuẩn bị

• Lá trầu không sạch
• Nước sạch

Thực hiện

• Rửa sạch lá trầu không sau đó cắt nhỏ
• Đun sôi lá trầu không với nước khoảng 15 – 20 phút là được
• Phần nước đun bạn để cho hơi nguội, khoảng 40 độ là có thể dùng được
• Sử dụng để ngâm rửa chân tại vùng da bị á sừng để cải thiện tình trạng bệnh á sừng ở chân

Lá trầu không là loại cây quen thuộc, có nhiều lợi ích cho sức khỏe và làn da, có thể dùng để cải thiện á sừng ở chân



3. Trị bệnh á sừng ở chân bằng thuốc bôi

Các loại thuốc bôi điều trị theo phương pháp Tây Y rất đa dạng. Tùy theo tình trạng bệnh á sừng ở chân mức độ như thế nào mà các bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc bôi phù hợp. Phần lớn tác động của các loại thuốc bôi giúp cải thiện các triệu chứng đồng thời kiểm soát tình trạng da, tránh để cho bệnh tiến triển xấu và nặng nề hơn. Một số loại thuốc bôi thường được chỉ định cho bệnh nhân á sừng ở chân gồm có:

• Nhóm acid salycilic, các chế phẩm chứa steroid như Gentrizone, Fucicort…, tác dụng chính giúp giảm viêm, làm bạt sừng, hỗ trợ điều trị cho vùng da bị á sừng ở chân
• Nhóm thuốc nizoral, dẫn xuất imidazol, griseofulvin, là các nhóm thuốc có tác dụng cải thiện vùng da nhiễm nấm, kháng khuẩn
• Nhóim thuốc kháng sinh, kháng histamin, corticoid,… là những nhóm thuốc dùng cho các trường hợp á sừng ở chân nặng, thương tổn diện tích tương đối lớn

Những trường hợp bệnh nhân á sừng ở chân có da bị rỉ, bong tróc mảng da lớn thì không tùy tiện bôi thuốc mà cần phải có chỉ định của bác sĩ. Các loại thuốc sử dụng bôi ngoài da cần phải thận trọng, tránh dùng quá liều, sử dụng tùy tiện để tránh những ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của làn da.

Đặc biệt đối với các loại thuốc có hoạt lực mạnh như nhóm thuốc corticoid thì cần phải hết sức cẩn thận khi sử dụng để tránh những tác dụng phụ ngoài da không mong muốn. Mỗi đợt điều trị corticoid thường chỉ được áp dụng trong vài ngày, không quá 7 ngày mỗi đợt và phải tái khám sau mỗi đợt điều trị.



Các thuốc trị á sừng ở chân dạng kem bôi như corticoid thường có tác dụng nhanh trong việc cải thiện triệu chứng nhưng cần thận trọng khi sử dụng



4. Điều trị bệnh á sừng ở chân bằng Đông Y

Có nhiều loại thuốc Đông Y với nhiều tác dụng tích cực trong điều trị bệnh. Đặc điểm chính của các thuốc Đông Y là tác động cải thiện sức khỏe bệnh nhân từ bên trong. Từ đó giúp cơ thể người bệnh có khả năng chống lại các ảnh hưởng do bệnh lý gây ra.

Một trong những bài thuốc Đông Y điều trị bệnh á sừng có hiệu quả cao là bài thuốc “Thanh bì Dưỡng can thang” được nghiên cứu và bào chế bởi Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc. Bài thuốc có một số thành phần dược liệu Đông Y điều trị bệnh á sừng ở chân bao gồm:

• Lá trầu không, ích nhĩ tử, dâu tằm, ô liên rô,… có tác dụng điều trị ngoài da giúp làm giảm các triệu chứng ngứa ngáy do á sừng gây ra, giúp vùng da bị á sừng ở chân trở nên mềm hơn
• Kim ngân hoa, bồ công anh, tang bạch bì,… có tác dụng điều trị bên trong, giúp tiêu viêm, tăng cường hoạt động bài tiết của thận và giải độc của gan. Tác động này giúp cho bệnh nhân tăng cường được sức đề kháng cũng như đào thải các chất có hại do ảnh hưởng của bệnh á sừng ở chân

So với một số hướng điều trị bệnh á sừng ở chân khác, điều trị bằng bài thuốc Đông Y có ưu điểm lành tính, an toàn, ít xảy ra những tác dụng phụ không mong muốn trong quá trình điều trị. Thuốc cũng có những tác dụng tích cực giúp sức khỏe bệnh nhân ngày càng cải thiện từ bên trong, từ đó đẩy lùi đáng kể các triệu chứng bên ngoài.



Bài thuốc Thanh bì Dưỡng can thang – chuyên trị á sừng ở chân và các bệnh ngoài da, được nghiên cứu và bào chế bởi Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc



Tham khảo thêm về bài thuốc Thanh bì Dưỡng can thang giúp điều trị bệnh á sừng hiệu quả

Những lưu ý khi bị bệnh á sừng ở chân

Ngoài các biện pháp điều trị, phòng ngừa bệnh á sừng ở chân cũng rất quan trọng bởi đây là dạng bệnh thường hay tái đi tái lại, đặc biệt là khi người bệnh không có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Trong quá trình điều trị bệnh á sừng ở chân, có một số lưu ý bạn cần biết để tránh tình trạng bệnh á sừng tiến triển nặng hơn, bao gồm:

• Hạn chế bóc vẩy ngoài da khi da đã bong tróc để tránh gây thương tổn nặng hơn trên vùng da có á sừng ở chân
• Không nên chọc vỡ các mụn nước do á sừng gây ra để tránh tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm nấm trên lớp sừng
• Không nên ngâm rửa tay chân quá thường xuyên, đặc biệt không ngâm rửa với nước muối để tránh tình trạng khô và nứt nẻ trên da tiến triển nặng hơn
• Khi có tiếp xúc với các chất tẩy rửa, nhất là các chất tẩy rửa mạnh như xà phòng, nước rửa chén,… nên mang bao tay để tránh tiếp xúc trực tiếp với da tay
• Vào mùa đông hoặc khi thời tiết trở lạnh cần chú ý giữ ấm vùng da bị á sừng ở chân với vớ, giày dép ấm,… để tránh thương tổn nặng nề và trở nên khó chịu hơn
• Chế độ dinh dưỡng nên bổ sung các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, các loại vitamin để cải thiện tình trạng da. Đặc biệt là các loại rau xanh, trái cây, trà xanh, giá đỗ,…

Bệnh á sừng ở chân mặc dù không có ảnh hưởng nghiêm trọng nhưng lại là bệnh đặc biệt khó chịu. Tuy nhiên, nếu áp dụng các biện pháp điều trị bệnh á sừng ở chân đúng cách và phòng ngừa một cách phù hợp để có thể giúp bạn đạt được hiệu quả cao cũng như ngăn ngừa bệnh tái phát trên da. Do đó khi có các triệu chứng á sừng ở chân bạn không nên chủ quan, điều trị qua loa mà cần tập trung điều trị dứt điểm để tránh những ảnh hưởng về lâu dài. Hi vọng một số thông tin hữu ích trên đây có thể giúp bạn sớm lấy lại làn da khỏe mạnh, cải thiện sức khỏe và chất lượng sống.

Thông tin hữu ích dành cho bệnh nhân á sừng

• Dấu hiệu bệnh á sừng thường gặp và hình ảnh nhận biết
• Phỏng vấn chuyên gia điều trị bệnh á sừng, viêm da cơ địa
• Tại sao người bệnh á sừng nên hạn chế ăn đồ chiên rán?