Pravastatin thuốc điều trị tăng lipid máu và những lưu ý khi sử dụng – Tư vấn thuốc

Thuốc Tân Dược - Pravastatin là thuốc làm giảm mức lipid máu có hại và chất béo trung tính trong cơ thể người bệnh, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim, ngăn ngừa đột quỵ.




1. Pravastatin là thuốc gì

• Pravastatin là thuốc thuộc nhóm statin, có tác dụng làm giảm mức cholesterol “xấu” bao gồm cả lipoprotein mật độ thấp, LDL- cholesterol và triglyceride trong máu bằng cách thuốc ức chế cạnh tranh của 3-hydroxy -3- methylglutaryl-coenzyme A (HMG-CoA) reductase, làm giảm cholesterol trong tế bào gan. Đồng thời làm tăng mức cholesterol “tốt” bao gồm lipoprotein mật độ cao và HDL- cholesterol.
• Thuốc Pravastatin được sử dụng trong điều trị để giảm cholesterol có hại và chất béo trung tính trong máu. Ngoài ra, Pravastatin còn được sử dụng để giảm nguy cơ đột quỵ, đau tim và các biến chứng tim khác.
• Pravastatin được hấp thu nhanh qua đường uống với sinh khả dụng của Pravastatin thấp khoảng 17%. Sự hấp thu của thuốc không bị cản trở bởi thức ăn. Thuốc được chuyển hoá mạnh lần đầu qua gan khoảng 66%. Sau khi uống 1 – 1,5 giờ, thuốc đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương của những chất có hoạt tính.
• Pravastatin liên kết với protein huyết tương khoảng 55% – 60%, thể tích phân bố khoảng 0,5 /kg. Pravastatin không đi qua hàng rào máu não. Một lượng nhỏ Pravastatin được phân bố qua sữa mẹ.
• Pravastatin chuyển hoá chủ yếu ở gan thành các chất chuyển hoá có hoạt tính hay không hoạt tính và không chuyển hoá qua enzyme cytocrome. Pravastatin được đào thải chủ yếu qua phân và bài tiết qua thận khoảng 20%.

2.Dạng thuốc và hàm lượng của Pravastatin


Pravastatin được sản xuất trên thị trường với dạng thuốc và hàm lượng là

• Viên nén 5mg, 10 mg, 20 mg, 30mg, 40 mg, 80 mg.
• Viên nang 5mg, 10 mg, 20 mg, 30mg, 40 mg, 80 mg.

Brand name:

Generic: Fasthan, Prevasel, Pravastatin SaVi, Pravacor, Pravastatin DWP, Oceprava, Myavastin, Biovacor, Agivastar, Hypevas, Hypravas, Posisva, Stavacor.

3.Thuốc Pravastatin được dùng cho những trường hợp nào


DSCK1 Nguyễn Hồng Diễm giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết thuốc Pravastatin được dùng cho những trường hợp sau:

• Điều trị tăng cholesterol máu nguyên phát hoặc rối loạn lipid máu hỗn hợp ở người lớn tăng cholesterol máu gia đình, tiền sử gia đình bệnh tim mạch không kiểm soát được bằng chế độ ăn uống, ở trẻ em > 10t và các nguyên nhân khác.
• Điều trị rối loạn lipid máu gia đình nhẹ hoặc tăng cholesterol máu kết hợp các bệnh (tiểu đường, tim mạch, ghép thận, h/c thận hư do tăng lipid máu, phẫu thuật hồi tràng).
• Dự phòng biến cố tim mạch tiên phát ở bệnh nhân có LDL-cholesterol (bình thường hoặc cao trung bình) và HDL-cholesterol dưới mức trung bình nhằm giảm nguy cơ biến cố mạch vành cấp như nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực không ổn định, giảm nguy cơ phẫu thuật tái tạo mạch vành tim.
• Phòng ngừa biến cố tim mạch, làm chậm tiến triển xơ vữa mạch vành ở bệnh nhân có biểu hiện lâm sàng bệnh động mạch vành tim.
• Phòng ngừa thứ phát: Giảm tỷ lệ mắc bệnh tim mạch và và giảm tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân có tiền sử nhồi máu cơ tim hoặc đau thắt ngực không ổn định và có mức cholesterol bình thường hoặc tăng như một biện pháp hỗ trợ điều chỉnh các yếu tố nguy cơ khác.
• Điều trị sau ghép tạng: Giảm chứng tăng lipid máu sau ghép ở người bệnh điều trị ức chế miễn dịch sau ghép tạng rắn.

4.Cách dùng – Liều lượng của Pravastatin


Cách dùng: Pravastatin dạng viên được dùng đường uống. Do tổng hợp cholesterol ở gan xảy ra chủ yếu ban đêm nên dùng thuốc vào bữa ăn tối để hấp thu tối đa và làm tăng hiệu lực thuốc.

Liều dùng cho người lớn:

Tăng cholesterol máu: Liều khởi đầu 10 – 20 mg/lần/ngày, uống vào lúc đi ngủ. Liều duy trì 10 – 40 mg/lần/ngày, uống vào lúc đi ngủ, cách 4 tuần điều chỉnh 1 lần tuỳ theo đáp ứng của người bệnh. Có thể tăng liều tới tối đa là 80 mg/ngày, nếu cần.

Phòng ngừa bệnh tim mạch: Liều duy nhất là 40 mg/lần/ngày, uống vào lúc đi ngủ.

Liều dùng sau khi cấy ghép nội tạng: Uống liều 20 mg/lần/ngày, uống vào lúc đi ngủ ở những người bệnh đang điều trị ức chế miễn dịch. Có thể điều chỉnh lên đến 40 mg/lần/ngày theo đáp ứng của người bệnh.

Phối hợp trong điều trị:

• Pravastatin được dùng phối hợp với nhựa liên kết acid mật như cholestyramine, colestipol sẽ làm tăng cường tác dụng hạ lipid của Pravastatin trên cholesterol toàn phần và LDL – cholesterol. Pravastatin nên được uống một giờ trước khi dùng nhựa liên kết acid mật hoặc ít nhất bốn giờ sau khi dùng nhựa liên kết acid mật.
• Đối với bệnh nhân dùng Ciclosporin có hoặc không có các sản phẩm thuốc ức chế miễn dịch khác: Nên bắt đầu điều trị với liều 20 mg Pravastatin natri/lần/ngày.
• Tránh phối hợp Pravastatin với các thuốc hạ lipid khác vì có thể gây tăng nguy cơ bệnh cơ.

Tóm lại, tuỳ thuộc vào tình trạng, mức độ diễn tiến của bệnh, người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn liều chỉ định, cách dùng thuốc và thời gian điều trị của bác sĩ để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.


5.Cách xử lý nếu quên liều thuốc Pravastatin


Nếu người bệnh quên một liều Pravastatin nên uống ngay khi nhớ ra trong ngày đó. Không dùng liều gấp đôi. Nếu gần đến thời điểm uống của liều thuốc tiếp theo, chỉ cần dùng liều tiếp theo vào đúng giờ đã lên kế hoạch.

6.Cách xử lý khi dùng quá liều thuốc Pravastatin


Hiện chưa có dữ liệu chứng minh người bệnh dùng quá liều Pravastatin có biểu hiệu lâm sàng nghiêm trọng.

Tuy nhiên, nếu người bệnh có bất kỳ triệu chứng bất thường nào do dùng thuốc quá liều, phải ngừng thuốc và được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị triệu chứng thích hợp. Đồng thời để loại thuốc ra khỏi đường tiêu hóa.

Thuốc Pravastatin không được dùng cho những trường hợp sau:

• Người có tiền sử mẫn cảm với Pravastatin hoặc bất cứ thành phần nào của thuốc.
• Người bệnh gan hoạt động hoặc transaminase huyết thanh tăng dai dang mà không giải thích được.
• Phụ nữ trong thời kỳ mang thai
• Phụ nữ trong thời kỳ cho con bú.

Thận trọng khi sử dụng thuốc Pravastatin cho những trường hợp sau:

• Thận trọng khi dùng Pravastatin ở người bệnh tăng cholesterol máu gia đình đồng hợp tử. Vì Pravastatin chưa được đánh giá hiệu quả.
• Lưu ý khi dùng Pravastatin ở người bệnh điều trị tăng cholesterol máu do tăng HDL-cholesterol. Vì liệu pháp điều trị không thích hợp.
• Lưu ý không khuyến cáo kết hợp Pravastatin với fibrat.
• Thận trọng ở người bệnh đang dùng thuốc Acid fusidic, khuyến cáo Pravastatin không được dùng đồng thời với các liệu pháp toàn thân của acid fusidic hoặc trong thời gian 7 ngày sau khi ngừng điều trị bằng acid fusidic.
• Thận trọng ở người rối loạn chức năng gan, vì Pravastatin làm tăng transaminase gan ở mức trung bình.
• Thận trọng khi dùng Pravastatin ở người bệnh uống nhiều rượu.
• Thận trọng với người rối loạn cơ, vì Pravastatin gây đau cơ, bệnh cơ gây tiêu cơ vân.
• Lưu ý với phụ nữ có thai, không dùng Pravastatin cho phụ nữ trong thời kỳ mang thai.
• Lưu ý với phụ nữ cho con bú, Pravastatin được bài tiết qua sữa mẹ ở nồng độ nhỏ. Không dùng Pravastatin cho phụ nữ trong thời kỳ cho con bú.
• Lưu ý khi lái xe và vận hành máy móc, thận trọng khi sử dụng thuốc Pravastatin cho người đang điều khiển phương tiện giao thông hay vận hành máy móc, vì thuốc có thể gây chóng mặt và rối loạn thị giác.

8.Thuốc Pravastatin gây ra các tác dụng phụ nào

• Thương gặp: Buồn nôn, nôn, đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy, táo bón, đau đầu, chóng mặt, nhiễm trùng đường hô hấp trên, đau cơ xương, chuột rút, đau khớp, tăng ALT, tăng AST, tăng GGT.
• Ít gặp: Ngứa, phát ban, nổi mày đay, bất thường về da đầu và tóc, rụng tóc, viêm da cơ, đi tiểu bất thường như tiểu khó, tiểu nhiều lần, tiểu đêm.
• Hiếm gặp: Phản ứng quá mẫn, vàng da, viêm gan, hoại tử gan tối cấp, viêm tụy, phản ứng phản vệ, phù mạch, hội chứng giống lupus ban đỏ, bệnh đa dây thần kinh ngoại biên khi trong thời gian dài, dị cảm, tiêu cơ vân, có thể kết hợp với suy thận cấp thứ phát sau myoglobin niệu, bệnh cơ, viêm cơ, viêm đa cơ.
• Không xác định tần suất: Suy giảm trí nhớ, rối loạn vị giác, bệnh cơ hoại tử qua trung gian miễn dịch, thay đổi ham muốn tình dục.

Trong quá trình sử dụng thuốc Pravastatin, người bệnh có bất kỳ biểu hiện bất thường nào nghi ngờ rằng do sử dụng thuốc Pravastatin thì cần tham khảo ý kiến hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ tư vấn để xử trí kịp thời.




9.Pravastatin tương tác với các thuốc nào

• Acid fusidic: Khi kết hợp cùng với Pravastatin, tăng nguy cơ bệnh cơ và tiêu cơ vân. Tránh phối hợp và chỉ được dùng Pravastatin sau khi ngừng dùng Acid fusidic 7 ngày.
• Ciclosporin: Làm tăng nguy cơ bệnh cơ khi dùng chung với Pravastatin.
• Thuốc hạ mở máu nhóm fibrat: Làm tăng nguy cơ bệnh cơ khi dùng chung với Pravastatin.
• Thuốc đối kháng Vitamin K: Dùng chung với Pravastatin có nguy cơ tăng thời gian đông máu (INR).
• Verapamil, Tamoxifen, Clofazimine, Vinblastine, Cimetidine, Clotrimazole, Progesterone, Chlorpromazine, Reserpine, Troglitazone: Các thuốc này làm giảm tốc độ bài tiết và tăng nồng độ của Pravastatin trong máu khi được sử dụng chung.

Tóm lại, tương tác thuốc có thể làm thay đổi tác dụng điều trị của thuốc hoặc làm tăng tác dụng phụ nghiêm trọng hơn. Người bệnh đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc thông báo cho bác sĩ kê đơn biết những loại thuốc đang dùng có nguy cơ giúp bác sĩ kê đơn hợp lý, an toàn và đạt hiệu quả trong điều trị.

10.Bảo quản Pravastatin như thế nào


Ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ Cao đẳng Dược Pravastatin được bảo quản thuốc theo hướng dẫn khuyến cáo của nhà sản xuất. Nhiệt độ bảo quản thích hợp là dưới 30°C, khô thoáng, tránh ánh sáng mặt trời để đảm bảo giữ chất lượng thuốc.


Tài liệu tham khảo:

1. Drugs.com: https://www.drugs.com/pravastatin.html
2. MedlinePlus: https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a692025.html

Xem thêm:thuocviet.edu.vn