Khô miệng là tình trạng không có đủ nước bọt để giữ miệng ẩm ướt. Khô miệng có thể ảnh hưởng đến dinh dưỡng và tâm lý, gây khó khăn trong ăn uống, nói, thay đổi vị giác, nhiễm trùng răng miệng…. Ngoài ra khô miệng còn đẩy nhanh sự thoái hoá răng sẽ dẫn tới chứng hôi miệng, sâu răng hoặc các chứng viêm nhiễm trong miệng.
Tuổi tác
Theo thống kê có khoảng 20-25% người cao tuổi bị mắc chứng bệnh khô miệng. Ở người cao tuổi, lượng nước bọt tiết ra ngày càng ít dần, người bệnh khó nhai, khó nuốt thức ăn khô. Các rối loạn do khô miệng nặng dần theo lứa tuổi, nước bọt quánh đặc, ít hơn, niêm mạc miệng trở nên đỏ, khô, lưỡi bóng, gây đau đớn khi ăn. Tình trạng khô miệng khiến người bệnh phải uống nước liên tục trong ngày, nhấp nước khi nói, thậm chí thức giấc chỉ để uống. Khô miệng ở người cao tuổi sẽ gây hậu quả là suy dinh dưỡng, mất ngủ ban đêm, tăng suy nhược cơ thể.
Ngạt mũi
Ngạt mũi là một trong những nguyên nhân thường gặp gây khô miệng. Điều này bắt nguồn từ thành vách ngăn mũi bị lệch hoặc do không khí lạnh, do viêm nhiễm đường hô hấp dẫn đến tình trạng chất nhầy đóng trong mũi quá nhiều, làm nghẽn đường lưu thông của không khí vào cơ thể mũi dẫn đến bị khô miệng.
Thuốc
Có rất nhiều loại thuốc dẫn đến khô miệng, theo thống kê có khoảng 400 loại thuốc thường dùng có thể gây ra khô miệng, như các thuốc chống tăng huyết áp, trầm cảm, thuốc giảm đau, an thần, lợi tiểu, kháng histamine. Các thuốc có hoạt tính anticholinergic thường gây khô miệng do ức chế hoạt động của thần kinh bài tiết. Thuốc điều trị chứng mất ngủ, cũng có khi làm cơ thể bị mất nước và khiến bạn có cảm giác miệng bị khô nẻ vào buổi sáng.
Ngoài ra còn một số nguyên nhân gây khô miệng như: Uống quá nhiều rượu vào buổi tối cũng có thể khiến cơ thể bị mất nước và gây nên cảm giác khô nẻ ở miệng vào buổi sang; tư thế nằm ngủ; thở bằng miệng khi ngủ; Một số bệnh lý như bệnh Parkinson, tai biến mạch máu não, bệnh Alzheimer, trầm cảm, … có thể là lý do dẫn đến chứng khô miệng.
Làm gì để phòng tránh?
Nếu khô miệng do tuổi tác, có thể phòng tránh chứng khô miệng bằng cách giữ vệ sinh răng miệng: Dùng kem đánh răng có chứa fluoride, súc miệng nước muối nhiều lần trong ngày. Uống nước thường xuyên để giữ ẩm miệng.
Nếu khô miệng do dùng thuốc cần trao đổi với bác sĩ để được tư vấn cách hạn chế tác dụng phụ của thuốc.
Nếu khô miệng do mắc một số bệnh lý đòi hỏi người bệnh cần phải thay đổi lối sống và đến bác sĩ khám thường xuyên để áp dụng liệu pháp điều trị chuyên biệt.
Ngoài ra cần tránh các tác nhân gây khô miệng: Các nước uống và thực phẩm có hàm lượng đường cao; không uống rượu, không hút thuốc.
Tuổi tác
Theo thống kê có khoảng 20-25% người cao tuổi bị mắc chứng bệnh khô miệng. Ở người cao tuổi, lượng nước bọt tiết ra ngày càng ít dần, người bệnh khó nhai, khó nuốt thức ăn khô. Các rối loạn do khô miệng nặng dần theo lứa tuổi, nước bọt quánh đặc, ít hơn, niêm mạc miệng trở nên đỏ, khô, lưỡi bóng, gây đau đớn khi ăn. Tình trạng khô miệng khiến người bệnh phải uống nước liên tục trong ngày, nhấp nước khi nói, thậm chí thức giấc chỉ để uống. Khô miệng ở người cao tuổi sẽ gây hậu quả là suy dinh dưỡng, mất ngủ ban đêm, tăng suy nhược cơ thể.
Ảnh minh họa (nguồn Internet) |
Ngạt mũi
Ngạt mũi là một trong những nguyên nhân thường gặp gây khô miệng. Điều này bắt nguồn từ thành vách ngăn mũi bị lệch hoặc do không khí lạnh, do viêm nhiễm đường hô hấp dẫn đến tình trạng chất nhầy đóng trong mũi quá nhiều, làm nghẽn đường lưu thông của không khí vào cơ thể mũi dẫn đến bị khô miệng.
Thuốc
Có rất nhiều loại thuốc dẫn đến khô miệng, theo thống kê có khoảng 400 loại thuốc thường dùng có thể gây ra khô miệng, như các thuốc chống tăng huyết áp, trầm cảm, thuốc giảm đau, an thần, lợi tiểu, kháng histamine. Các thuốc có hoạt tính anticholinergic thường gây khô miệng do ức chế hoạt động của thần kinh bài tiết. Thuốc điều trị chứng mất ngủ, cũng có khi làm cơ thể bị mất nước và khiến bạn có cảm giác miệng bị khô nẻ vào buổi sáng.
Ngoài ra còn một số nguyên nhân gây khô miệng như: Uống quá nhiều rượu vào buổi tối cũng có thể khiến cơ thể bị mất nước và gây nên cảm giác khô nẻ ở miệng vào buổi sang; tư thế nằm ngủ; thở bằng miệng khi ngủ; Một số bệnh lý như bệnh Parkinson, tai biến mạch máu não, bệnh Alzheimer, trầm cảm, … có thể là lý do dẫn đến chứng khô miệng.
Làm gì để phòng tránh?
Nếu khô miệng do tuổi tác, có thể phòng tránh chứng khô miệng bằng cách giữ vệ sinh răng miệng: Dùng kem đánh răng có chứa fluoride, súc miệng nước muối nhiều lần trong ngày. Uống nước thường xuyên để giữ ẩm miệng.
Nếu khô miệng do dùng thuốc cần trao đổi với bác sĩ để được tư vấn cách hạn chế tác dụng phụ của thuốc.
Nếu khô miệng do mắc một số bệnh lý đòi hỏi người bệnh cần phải thay đổi lối sống và đến bác sĩ khám thường xuyên để áp dụng liệu pháp điều trị chuyên biệt.
Ngoài ra cần tránh các tác nhân gây khô miệng: Các nước uống và thực phẩm có hàm lượng đường cao; không uống rượu, không hút thuốc.
Bác sĩ Nguyễn Nghĩa-Skđs