Bộ não con người được nuôi bởi rất nhiều mạch máu, trong đó mỗi vùng của não được nuôi dưỡng bằng một mạch máu riêng.
Nếu các mạch máu này vì một lý do nào đó (thông thường là do cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ trong máu) làm cho mạch máu bị hẹp hay bị bít tắc, làm giảm lượng máu đến nuôi phần não mà mạch máu này chi phối thì sẽ gây ra tình trạng rối loạn chức năng của vùng não đó.
Huyết khối gây tắc mạch làm thiếu máu nuôi vùng não liên hệ
Do đó, khi một vùng não bị thiếu nuôi dưỡng thì nó sẽ bị tổn thương và sẽ xuất hiện trên cơ thể các dấu hiệu có tính báo hiệu vùng não chi phối, chẳng hạn như nếu vùng vận động của não bị tổn thương thì người bệnh bị liệt (có thể liệt chi hoặc liệt nửa người), nếu vùng ngôn ngữ bị tổn thương thì bệnh nhân nói ngọng hoặc không nói được.
Nếu sự tưới máu chỉ giảm trong một thời gian ngắn chưa thể làm chết não và các tế bào thần kinh, các triệu chứng kể trên chỉ thoáng qua, khi đó gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua. Trong trường hợp mạch máu não bị tắc nghẽn hoàn toàn, não và các tế bào thần kinh bị tổn thương vĩnh viễn, khi đó gọi là tai biến mạch máu não.
Các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua chỉ xuất hiện đột ngột khi người bệnh đang sinh hoạt bình thường bỗng dưng thấy các dấu hiệu như bất tỉnh, nhức đầu, yếu hoặc liệt nửa người, nói ngọng hay không nói được, mắt mờ, mất thăng bằng, chóng mặt, đi đứng lảo đảo. Thông thường các dấu hiệu trên chỉ kéo dài trong vài phút, tối đa không quá 10 phút, nhưng cũng có những trường hợp kéo dài khoảng 60 phút (rất hiếm).
Việc điều trị cơn thiếu máu não thoáng qua là một việc làm khẩn cấp, càng nhanh, càng sớm hiệu quả càng cao, nếu chậm trễ rất dễ dẫn tới tai biến mạch máu não thật sự. Khi gặp trường hợp này cần phải nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị kịp thời.
Để phòng tránh cơn thiếu máu não thoáng qua, nhất là ở những người có rối loạn mỡ máu, bị cao huyết áp, bị đái tháo đường nên thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ, trong đó có việc:
- Điều trị tốt bệnh lý xơ vữa và hẹp động mạch.
- Điều trị triệt để bệnh lý hẹp động mạch cổ để tránh gây thiếu máu não.
- Điều trị thật tốt các bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường, bỏ thuốc lá...
Tuổi Trẻ.
Nếu các mạch máu này vì một lý do nào đó (thông thường là do cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ trong máu) làm cho mạch máu bị hẹp hay bị bít tắc, làm giảm lượng máu đến nuôi phần não mà mạch máu này chi phối thì sẽ gây ra tình trạng rối loạn chức năng của vùng não đó.
Huyết khối gây tắc mạch làm thiếu máu nuôi vùng não liên hệ
Do đó, khi một vùng não bị thiếu nuôi dưỡng thì nó sẽ bị tổn thương và sẽ xuất hiện trên cơ thể các dấu hiệu có tính báo hiệu vùng não chi phối, chẳng hạn như nếu vùng vận động của não bị tổn thương thì người bệnh bị liệt (có thể liệt chi hoặc liệt nửa người), nếu vùng ngôn ngữ bị tổn thương thì bệnh nhân nói ngọng hoặc không nói được.
Nếu sự tưới máu chỉ giảm trong một thời gian ngắn chưa thể làm chết não và các tế bào thần kinh, các triệu chứng kể trên chỉ thoáng qua, khi đó gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua. Trong trường hợp mạch máu não bị tắc nghẽn hoàn toàn, não và các tế bào thần kinh bị tổn thương vĩnh viễn, khi đó gọi là tai biến mạch máu não.
Các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua chỉ xuất hiện đột ngột khi người bệnh đang sinh hoạt bình thường bỗng dưng thấy các dấu hiệu như bất tỉnh, nhức đầu, yếu hoặc liệt nửa người, nói ngọng hay không nói được, mắt mờ, mất thăng bằng, chóng mặt, đi đứng lảo đảo. Thông thường các dấu hiệu trên chỉ kéo dài trong vài phút, tối đa không quá 10 phút, nhưng cũng có những trường hợp kéo dài khoảng 60 phút (rất hiếm).
Việc điều trị cơn thiếu máu não thoáng qua là một việc làm khẩn cấp, càng nhanh, càng sớm hiệu quả càng cao, nếu chậm trễ rất dễ dẫn tới tai biến mạch máu não thật sự. Khi gặp trường hợp này cần phải nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị kịp thời.
Để phòng tránh cơn thiếu máu não thoáng qua, nhất là ở những người có rối loạn mỡ máu, bị cao huyết áp, bị đái tháo đường nên thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ, trong đó có việc:
- Điều trị tốt bệnh lý xơ vữa và hẹp động mạch.
- Điều trị triệt để bệnh lý hẹp động mạch cổ để tránh gây thiếu máu não.
- Điều trị thật tốt các bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường, bỏ thuốc lá...
Tuổi Trẻ.