Bơm tiêm insulin tự động là một thiết bị được tính toán để đưa insulin vào cơ thể người theo các cách :
+ Đưa một lượng insulin ổn định và liên tục (basal rate) giống như insulin nền trong cơ thể người bình thường. Insulin cơ bản là insulin “nền” mà bạn cần trong suốt cả ngày và ban đêm để duy trì các giá trị đường huyết mục tiêu khi bạn không ăn. Insulin cơ bản chiếm khoảng một nửa yêu cầu insulin hàng ngày của bạn. Bơm sẽ bắt chước tuyến tụy bằng cách cung cấp insulin liên tục trong 24 giờ
+ Đưa một lượng insulin bổ sung (bolus rate) theo sự đáp ứng của bệnh nhân trước bữa ăn hoặc khi đường huyết tăng cao. Bolus là lượng insulin được dùng để điều chỉnh cho sự gia tăng lượng glucose trong máu, thường là khi bạn ăn một bữa ăn hoặc ăn nhẹ. Bạn cũng có thể sử dụng Bolus để chỉnh đường huyết cao khi thấy bất thường.
Bơm insulin có kích thước nhỏ như một chiếc điện thoại di động bình thường; có thể kẹp vào thắt lưng, cất vào túi quần hoặc giấu một cách kín đáo trong quần áo.
Insulin được đưa vào thông qua một ống nhựa mềm và một kim tiêm nhỏ ở đầu. Đầu tiêm nhỏ được đặt cố định vào vùng mỡ dưới da.
Liều insulin nền Basal Rate được đưa vào liên tục trong 24 giờ và giữ cho nồng độ đường máu ổn đinh giữa các bữa ăn và ổn định qua đêm. Thông thường, bệnh nhân sẽ cài đặt lượng insulin khác nhau giữa ngày và đêm hoặc tại các thời điểm khác nhau trong ngày.
Khi ăn, bệnh nhân bấm nút để đưa thêm Insulin vào gọi là các liều bổ sung Bolus Rate. Nếu bạn ăn nhiều hơn bình thường thì bạn chỉ cần đặt cho bơm đưa vào lượng insulin lớn hơn bình thường, phù hợp với bữa ăn đó. Bệnh nhân cũng có thể bổ sung insulin bất cứ khi nào nếu nhận thấy đường máu cao.
Bơm tiêm này chưa được coi là “tụy nhân tạo” (bởi bệnh nhân vẫn cần điều chỉnh liều theo nồng độ glucose máu), nhưng bơm tự động có thể giúp cho bệnh nhân kiểm soát đường huyết tốt hơn. Hệ thống này có thể giúp giải phóng insulin tương đối giống với sinh lí cơ thể người bình thường. Có rất nhiều bệnh nhân thích sử dụng hệ thống bơm liên tục này thay cho việc phải tiêm hàng ngày.
Lưu ý :
Mặc dù có khá nhiều ưu điểm khi sử dụng bơm tự động, tuy nhiên chúng cũng có một vài nhược điểm:
+ Đưa một lượng insulin ổn định và liên tục (basal rate) giống như insulin nền trong cơ thể người bình thường. Insulin cơ bản là insulin “nền” mà bạn cần trong suốt cả ngày và ban đêm để duy trì các giá trị đường huyết mục tiêu khi bạn không ăn. Insulin cơ bản chiếm khoảng một nửa yêu cầu insulin hàng ngày của bạn. Bơm sẽ bắt chước tuyến tụy bằng cách cung cấp insulin liên tục trong 24 giờ
+ Đưa một lượng insulin bổ sung (bolus rate) theo sự đáp ứng của bệnh nhân trước bữa ăn hoặc khi đường huyết tăng cao. Bolus là lượng insulin được dùng để điều chỉnh cho sự gia tăng lượng glucose trong máu, thường là khi bạn ăn một bữa ăn hoặc ăn nhẹ. Bạn cũng có thể sử dụng Bolus để chỉnh đường huyết cao khi thấy bất thường.
Bơm insulin có kích thước nhỏ như một chiếc điện thoại di động bình thường; có thể kẹp vào thắt lưng, cất vào túi quần hoặc giấu một cách kín đáo trong quần áo.
Insulin được đưa vào thông qua một ống nhựa mềm và một kim tiêm nhỏ ở đầu. Đầu tiêm nhỏ được đặt cố định vào vùng mỡ dưới da.
Liều insulin nền Basal Rate được đưa vào liên tục trong 24 giờ và giữ cho nồng độ đường máu ổn đinh giữa các bữa ăn và ổn định qua đêm. Thông thường, bệnh nhân sẽ cài đặt lượng insulin khác nhau giữa ngày và đêm hoặc tại các thời điểm khác nhau trong ngày.
Khi ăn, bệnh nhân bấm nút để đưa thêm Insulin vào gọi là các liều bổ sung Bolus Rate. Nếu bạn ăn nhiều hơn bình thường thì bạn chỉ cần đặt cho bơm đưa vào lượng insulin lớn hơn bình thường, phù hợp với bữa ăn đó. Bệnh nhân cũng có thể bổ sung insulin bất cứ khi nào nếu nhận thấy đường máu cao.
Bơm tiêm này chưa được coi là “tụy nhân tạo” (bởi bệnh nhân vẫn cần điều chỉnh liều theo nồng độ glucose máu), nhưng bơm tự động có thể giúp cho bệnh nhân kiểm soát đường huyết tốt hơn. Hệ thống này có thể giúp giải phóng insulin tương đối giống với sinh lí cơ thể người bình thường. Có rất nhiều bệnh nhân thích sử dụng hệ thống bơm liên tục này thay cho việc phải tiêm hàng ngày.
Lưu ý :
- Không được dừng bơm insulin lâu hơn 1-2 giờ.
- Kiểm soát đường máu mỗi 3-4 giờ một lần khi mới sử dụng bơm hoặc khi thay đổi điều kiện sống (du lịch, chơi thể thao, ăn tiệc …)
- Sử dụng bơm insulin tự động có nghĩa bạn sẽ không cần dùng bơm tiêm hàng ngày nữa. Bơm tự động có thể đưa vào cơ thể lượng insulin chính xác hơn so với việc sử dụng bút tiêm.
- Sử dụng bơm tự động thường xuyên có thể cải thiện được HbA1C
- Giúp cho nồng độ đường huyết trong máu của bệnh nhân đái tháo đường ít dao động hơn.
- Việc đưa liều insulin bổ sung dễ dàng hơn
- Linh hoạt hơn khi bạn lựa chọn thời gian ăn và chế độ ăn.
- Giảm tình trạng hạ đường huyết nghiêm trọng.
- Ngăn ngừa những tác động không đoán trước được của insulin chậm.
- Cho phép bệnh nhân tập thể dục mà không cần ăn một lượng lớn đường trước hoặc sau khi tập.
Mặc dù có khá nhiều ưu điểm khi sử dụng bơm tự động, tuy nhiên chúng cũng có một vài nhược điểm:
- Có thể gây tăng cân.
- Có thể gặp biến chứng tăng áp lực thẩm thấu nếu như ống bơm bị tuột ra ngoài trong khoảng từ 1 giờ.
- Giá thành khá cao
- Có thể cảm thấy khó chịu vì phải mang theo thiết bị cả ngày.
- Hiện nay ở Việt Nam việc sử dụng bơm tiêm tự động chưa phổ biến.