[h=2]Gan nhiễm mỡ là từ thường nghe nói đến sau mỗi đợt kiểm tra sức khỏe tại các cơ quan, đơn vị...[/h]Thừa, thiếu
Thông thường gan nhiễm mỡ chủ yếu do dinh dưỡng quá thừa mứa. Nhưng dinh dưỡng không tốt cũng có thể bị gan nhiễm mỡ. Khi bụng quá đói sẽ gây trở ngại cho quá trình trao đổi chất trong gan, nhất là khi chế độ ăn kiêng quá mức (nhằm giảm béo) cũng rất dễ dẫn đến gan nhiễm mỡ. Số người bị gan nhiễm mỡ do dinh dưỡng không tốt chiếm khoảng 20% tổng số người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Người ta ghi nhận, khi dinh dưỡng hấp thụ không thể đáp ứng nhu cầu của cơ thể sẽ ảnh hưởng đến sự tổng hợp chất anbumin và mỡ phốt pho, làm thiếu chất lipoprotein. Đồng thời, sự phân tiết hormon glucocorticoid tăng, một lượng lớn chất mỡ phân ly và giải phóng vào trong máu, vượt quá khả năng vận chuyển lipoprotein nên tích lại trong gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ do dinh dưỡng không tốt là như vậy.
Phòng tránh
Người có gan nhiễm mỡ cần hạn chế mỡ và phủ tạng động vật. Mỡ động vật thường có nhiều a xít béo no, phủ tạng động vật cũng chứa nhiều triglycerid, cholesteron, là những yếu tố làm gan nhiễm mỡ. Không nên uống rượu, nhất là nghiện rượu. Vì hầu hết những người nghiện rượu hoặc uống rượu nhiều đều bị gan nhiễm mỡ với tỷ lệ cao. Những trường hợp này có nguy cơ về lâu dài dễ dẫn đến xơ gan, thậm chí ung thư gan. Vì vậy, những người bị gan nhiễm mỡ tuyệt đối không nên uống rượu, cũng không nên hút thuốc, vì trong khói thuốc lá chứa hàng nghìn chất có hại, khi vào cơ thể, nó gây tổn hại khác nhau đối với các bộ phận nội tạng bao gồm cả gan. Gan là bộ máy giải độc, khi gan nhiễm mỡ thì chức năng giải độc sẽ giảm, mà lượng lớn chất nicotin trong khói thuốc sẽ tích lũy trong cơ thể gia tăng sự tổn hại cho gan. Cũng không nên lạm dụng thuốc bảo vệ gan. Gan là bộ máy trao đổi chất lớn nhất trong cơ thể con người, nhiều loại thuốc đều phải phân giải, chuyển hóa và giải độc qua gan. Lạm dụng thuốc dễ gây gánh nặng cho gan.
Về sinh hoạt, cần ngủ đủ giấc. Đa số người bị gan nhiễm mỡ kèm theo triệu chứng mất ngủ, tâm trạng không ổn định, mệt mỏi, yếu người... Ngủ đủ giấc, làm việc, nghỉ ngơi hợp lý nhằm giúp giảm bớt sự tiêu hao thể lực, hơn nữa có thể giảm sự phân giải đường glucoza, phân giải protein và a xít lactic sau khi hoạt động, giảm gánh nặng sinh lý cho gan. Khi nằm nghỉ sẽ tăng lưu lượng máu, ô xy và chất dinh dưỡng cho gan, thúc đẩy sự khôi phục của tế bào gan.
Về dinh dưỡng, những món phù hợp, tốt cho người gan nhiễm mỡ có thể là: dùng món bông, hoặc thân a ti sô hầm sườn non, hoặc giò heo. Dùng thức uống pha chế bằng cách: hà diệp (lá sen) 20 gr, hà thủ ô 10 gr, vị thuốc thảo quyết minh 15 gr. Tất cả rửa sạch cho vào cùng một lít nước nấu sôi, nấu thêm mươi phút. Dùng uống thay nước trong ngày. Hoặc dùng bài thuốc: sơn tra 10 gr, trần bì 5 gr, chỉ thực 10 gr. Rửa sạch rồi nấu lấy nước uống như cách ở trên.
Thông thường gan nhiễm mỡ chủ yếu do dinh dưỡng quá thừa mứa. Nhưng dinh dưỡng không tốt cũng có thể bị gan nhiễm mỡ. Khi bụng quá đói sẽ gây trở ngại cho quá trình trao đổi chất trong gan, nhất là khi chế độ ăn kiêng quá mức (nhằm giảm béo) cũng rất dễ dẫn đến gan nhiễm mỡ. Số người bị gan nhiễm mỡ do dinh dưỡng không tốt chiếm khoảng 20% tổng số người mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Người ta ghi nhận, khi dinh dưỡng hấp thụ không thể đáp ứng nhu cầu của cơ thể sẽ ảnh hưởng đến sự tổng hợp chất anbumin và mỡ phốt pho, làm thiếu chất lipoprotein. Đồng thời, sự phân tiết hormon glucocorticoid tăng, một lượng lớn chất mỡ phân ly và giải phóng vào trong máu, vượt quá khả năng vận chuyển lipoprotein nên tích lại trong gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ do dinh dưỡng không tốt là như vậy.
Phòng tránh
Người có gan nhiễm mỡ cần hạn chế mỡ và phủ tạng động vật. Mỡ động vật thường có nhiều a xít béo no, phủ tạng động vật cũng chứa nhiều triglycerid, cholesteron, là những yếu tố làm gan nhiễm mỡ. Không nên uống rượu, nhất là nghiện rượu. Vì hầu hết những người nghiện rượu hoặc uống rượu nhiều đều bị gan nhiễm mỡ với tỷ lệ cao. Những trường hợp này có nguy cơ về lâu dài dễ dẫn đến xơ gan, thậm chí ung thư gan. Vì vậy, những người bị gan nhiễm mỡ tuyệt đối không nên uống rượu, cũng không nên hút thuốc, vì trong khói thuốc lá chứa hàng nghìn chất có hại, khi vào cơ thể, nó gây tổn hại khác nhau đối với các bộ phận nội tạng bao gồm cả gan. Gan là bộ máy giải độc, khi gan nhiễm mỡ thì chức năng giải độc sẽ giảm, mà lượng lớn chất nicotin trong khói thuốc sẽ tích lũy trong cơ thể gia tăng sự tổn hại cho gan. Cũng không nên lạm dụng thuốc bảo vệ gan. Gan là bộ máy trao đổi chất lớn nhất trong cơ thể con người, nhiều loại thuốc đều phải phân giải, chuyển hóa và giải độc qua gan. Lạm dụng thuốc dễ gây gánh nặng cho gan.
A ti sô hầm sườn non - Ảnh: Khánh Vy |
Về dinh dưỡng, những món phù hợp, tốt cho người gan nhiễm mỡ có thể là: dùng món bông, hoặc thân a ti sô hầm sườn non, hoặc giò heo. Dùng thức uống pha chế bằng cách: hà diệp (lá sen) 20 gr, hà thủ ô 10 gr, vị thuốc thảo quyết minh 15 gr. Tất cả rửa sạch cho vào cùng một lít nước nấu sôi, nấu thêm mươi phút. Dùng uống thay nước trong ngày. Hoặc dùng bài thuốc: sơn tra 10 gr, trần bì 5 gr, chỉ thực 10 gr. Rửa sạch rồi nấu lấy nước uống như cách ở trên.
Lương y Hoài Vũ