Thuốc điều trị lao thường gây rối loạn tiêu hóa. Nên ăn nhiều rau quả, khoai lang, sữa chua để giảm những triệu chứng này. Tình trạng rối loạn tiêu hóa cũng gây thiếu hụt vitamin K và B12, cần bổ sung bằng thuốc hoặc thực phẩm.
Tình trạng thiếu dinh dưỡng làm tổn hại cho bệnh nhân lao nhiều hơn những người khác. Khi thiếu dinh dưỡng, cơ hô hấp giảm nên bệnh nhân sẽ cảm thấy khó thở hơn. Khả năng giãn nở, đàn hồi và sức căng của phế nang giảm, dẫn tới thông khí phổi kém, phế nang dễ bị xẹp hơn, làm tăng nguy cơ bội nhiễm và bệnh chậm hồi phục. Khả năng miễn dịch của cơ thể cũng bị suy giảm: các tế bào niêm mạc đường hô hấp thiếu về số lượng, dễ bị tổn thương, giảm các kháng thể và giảm khả năng hoạt động của các tế bào miễn dịch.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp người bệnh tăng cường sức khỏe và sức đề kháng với bệnh tật, do đó làm tăng hiệu quả điều trị, giảm tác dụng phụ của thuốc và dự phòng tái nhiễm lao.
Ở bệnh nhân lao, nhu cầu dinh dưỡng tăng hơn bình thường nhằm bù đắp cho quá trình chống đỡ bệnh tật và tái tạo tổ chức bị tổn thương. Mỗi ngày, người bệnh cần có thêm khoảng 150-300 Kcal, tương đương một bát cơm có thức ăn. Bữa ăn của người bệnh cần đa dạng và có đủ các nhóm thực phẩm tinh bột, protein, lipid, vitamin và muối khoáng.
Vi chất dinh dưỡng là một yếu tố không thể thiếu trong khẩu phần. Vitamin A, E, C, selen, kẽm... tham gia vào quá trình tái tạo tổ chức và bảo vệ niêm mạc, tăng cường miễn dịch, chống ôxy hóa. Có thể bổ sung các vi chất này bằng thuốc hoặc rau, hoa quả, giá đỗ, gan gia cầm, gia súc, thịt, cá biển.
Thuốc điều trị lao thường gây loạn khuẩn ruột, rối loạn tiêu hóa (như táo bón, tiêu chảy, buồn nôn, nôn). Việc ăn nhiều rau, hoa quả, khoai lang, rau lang có thể làm giảm những triệu chứng này. Sữa chua cũng có thể giúp hệ vi khuẩn trong đường tiêu hóa được ổn định, do đó sẽ giải quyết được vấn đề táo bón và tiêu chảy.
Do rối loạn vi khuẩn ruột nên vitamin K và B12 không được tổng hợp. Thiếu vitamin K làm tăng nguy cơ xuất huyết, đặc biệt ở bệnh nhân lao vì những thuốc điều trị lao có thể ảnh hưởng tới chức năng sản xuất các chất đông máu của gan. Trong trường hợp này, cần tăng cường vitamin K qua thực phẩm như gan, rau xanh, dầu thực vật, cũng có thể uống hoặc tiêm vitamin K theo chỉ định của thầy thuốc, Vitamin B12 và axit folic là những nguyên liệu cần cho quá trình tạo hồng cầu và tái tạo tổ chức cũng thường bị thiếu ở bệnh nhân lao. Những thực phẩm có nhiều vitamin K thường cũng giàu vitamin B12 và acid folic.
Thuốc chống lao INH làm giảm khả năng hấp thụ và sử dụng vitamin B6 và niacin (vitamin PP). Thiếu vitamin B6 có thể dẫn tới viêm dây thần kinh ngoại biên. Ngoài việc uống vitamin B6, người bệnh còn nên ăn nhiều thực phẩm có nhiều vitamin B6 như: thịt lợn, gan, đậu, đỗ, khoai tây, chuối... Thiếu niacin có thể gây bệnh pellagra với những biểu hiện như viêm da nặng, tiêu chảy, rối loạn tri giác và thường dẫn tới tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Gan, sữa, thịt nạc, ngũ cốc xay xát không kỹ là những thực phẩm có nhiều niacin.
Người bệnh cần uống đủ nước để bảo đảm bù đắp lượng nước mất đi do sốt, thở nhanh và làm giảm tác dụng phụ của thuốc, đặc biệt là thuốc pyrazinamid. Tuyệt đối không dùng các loại chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá vì những chất này làm giảm tác dụng điều trị và tăng tác dụng phụ của thuốc.
ThS NGUYỄN THANH TUẤN
Sức Khỏe & Đời Sống
Tình trạng thiếu dinh dưỡng làm tổn hại cho bệnh nhân lao nhiều hơn những người khác. Khi thiếu dinh dưỡng, cơ hô hấp giảm nên bệnh nhân sẽ cảm thấy khó thở hơn. Khả năng giãn nở, đàn hồi và sức căng của phế nang giảm, dẫn tới thông khí phổi kém, phế nang dễ bị xẹp hơn, làm tăng nguy cơ bội nhiễm và bệnh chậm hồi phục. Khả năng miễn dịch của cơ thể cũng bị suy giảm: các tế bào niêm mạc đường hô hấp thiếu về số lượng, dễ bị tổn thương, giảm các kháng thể và giảm khả năng hoạt động của các tế bào miễn dịch.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp người bệnh tăng cường sức khỏe và sức đề kháng với bệnh tật, do đó làm tăng hiệu quả điều trị, giảm tác dụng phụ của thuốc và dự phòng tái nhiễm lao.
Ở bệnh nhân lao, nhu cầu dinh dưỡng tăng hơn bình thường nhằm bù đắp cho quá trình chống đỡ bệnh tật và tái tạo tổ chức bị tổn thương. Mỗi ngày, người bệnh cần có thêm khoảng 150-300 Kcal, tương đương một bát cơm có thức ăn. Bữa ăn của người bệnh cần đa dạng và có đủ các nhóm thực phẩm tinh bột, protein, lipid, vitamin và muối khoáng.
Vi chất dinh dưỡng là một yếu tố không thể thiếu trong khẩu phần. Vitamin A, E, C, selen, kẽm... tham gia vào quá trình tái tạo tổ chức và bảo vệ niêm mạc, tăng cường miễn dịch, chống ôxy hóa. Có thể bổ sung các vi chất này bằng thuốc hoặc rau, hoa quả, giá đỗ, gan gia cầm, gia súc, thịt, cá biển.
Thuốc điều trị lao thường gây loạn khuẩn ruột, rối loạn tiêu hóa (như táo bón, tiêu chảy, buồn nôn, nôn). Việc ăn nhiều rau, hoa quả, khoai lang, rau lang có thể làm giảm những triệu chứng này. Sữa chua cũng có thể giúp hệ vi khuẩn trong đường tiêu hóa được ổn định, do đó sẽ giải quyết được vấn đề táo bón và tiêu chảy.
Do rối loạn vi khuẩn ruột nên vitamin K và B12 không được tổng hợp. Thiếu vitamin K làm tăng nguy cơ xuất huyết, đặc biệt ở bệnh nhân lao vì những thuốc điều trị lao có thể ảnh hưởng tới chức năng sản xuất các chất đông máu của gan. Trong trường hợp này, cần tăng cường vitamin K qua thực phẩm như gan, rau xanh, dầu thực vật, cũng có thể uống hoặc tiêm vitamin K theo chỉ định của thầy thuốc, Vitamin B12 và axit folic là những nguyên liệu cần cho quá trình tạo hồng cầu và tái tạo tổ chức cũng thường bị thiếu ở bệnh nhân lao. Những thực phẩm có nhiều vitamin K thường cũng giàu vitamin B12 và acid folic.
Thuốc chống lao INH làm giảm khả năng hấp thụ và sử dụng vitamin B6 và niacin (vitamin PP). Thiếu vitamin B6 có thể dẫn tới viêm dây thần kinh ngoại biên. Ngoài việc uống vitamin B6, người bệnh còn nên ăn nhiều thực phẩm có nhiều vitamin B6 như: thịt lợn, gan, đậu, đỗ, khoai tây, chuối... Thiếu niacin có thể gây bệnh pellagra với những biểu hiện như viêm da nặng, tiêu chảy, rối loạn tri giác và thường dẫn tới tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Gan, sữa, thịt nạc, ngũ cốc xay xát không kỹ là những thực phẩm có nhiều niacin.
Người bệnh cần uống đủ nước để bảo đảm bù đắp lượng nước mất đi do sốt, thở nhanh và làm giảm tác dụng phụ của thuốc, đặc biệt là thuốc pyrazinamid. Tuyệt đối không dùng các loại chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá vì những chất này làm giảm tác dụng điều trị và tăng tác dụng phụ của thuốc.
ThS NGUYỄN THANH TUẤN
Sức Khỏe & Đời Sống